зраўнава́цца, -ну́юся, -ну́ешся, -ну́ецца; -ну́йся; зак.

1. Стаць роўным, гладкім, аднолькавым з кім-, чым-н.

Курган асеў, зраўнаваўся з зямлёй.

2. кім-чым. Рухаючыся, апынуцца побач, на адной лініі з кім-, чым-н.

Коннікі зраўнаваліся.

3. з кім-чым. Стаць роўным каму-, чаму-н. у якіх-н. адносінах; параўнацца.

З. з сябрамі ў вучобе.

Хто з ім можа з. ў гэтай справе.

|| незак. зраўно́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

збо́ку, прысл.

1. З краю, не ў сярэдзіне, не ў цэнтры.

З. ад дарогі.

Стаць з.

2. З месца, аддаленага ад каго-, чаго-н.

Адысці ўбок і назіраць з.

Калі глядзець на гэта з., дык здаецца, што ўсё тут добра (перан.).

3. у знач. прыназ. з Р. Побач з кім-, чым-н., паблізу каго-, чаго-н.

З. дарогі.

◊

Збоку прыпёка (разм.) — пра каго-, што-н. пабочнае, лішняе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

уз... (а таксама уза..., ус...), прыстаўка.

I. Ужыв. пры ўтварэнні дзеясловаў і абазначае:

1) накіраванасць руху ўверх, напр., узляцець;

2) напружанасць, сілу дзеяння, хуткае наступленне якога-н. стану, напр.: узвіхрыцца, узрасці;

3) давядзенне дзеяння да якога-н. стану, мяжы, напр.: узбоўтаць, узёсціся.

II. Ужыв. пры ўтварэнні назоўнікаў і прыслоўяў і абазначае: на краі чаго-н. або побач з чым-н., напр.: узлесак, узмор’е, узбоч, уздоўж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Béifahrer

m -s, - другі́ шафёр (машыны, аўтобуса); пасажы́р, які́ сядзі́ць по́бач з вадзі́целем

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

збоч,

Разм.

1. прысл. Тое, што і збоку (у 1 знач.); побач, паблізу. [Груша] ледзь не стукалася сваім голлем у шыбіны, але расла яна трохі збоч, злева, і не замінала глядзець. Чыгрынаў. Абедзве кашулі ляжалі ля Міхася: новая — збоч, а старая крыху далей. Савіцкі.

2. прыназ. з Р. Побач з кім‑, чым‑н., каля каго‑, чаго‑н. Збоч дарогі весела патрэсквае вогнішча. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

По́дле 1 ’каля; побач’ (Нас., Бяльк.); ст.-бел. по́дле ’каля, пры; з, за, блізка да’, падрабязна пра семантыку і ўжыванне гл. Булахаў, Веснік БДУ, 1973, 61; Груца, БЛ, 10, 64–70. Укр., рус. по́дле ’каля; побач’, польск. podle ’тс’, чэш. podle ’побач, уздоўж’, н.-луж. pódla ’каля, побач’ (пры pódlan ’сусед’), в.-луж. pódla ’тс’. З прасл. *podьlja або *podьlě < *dьlja ’даўжыня’, параўн. польск. podług ’паводле’ ад długi ’доўгі’ (Фасмер, 3, 297; Копечны, ESSJ, 1, 192).

По́дле 2, подлі ’паводле; мяркуючы па’ (Нас., Бяльк.); ст.-бел. подле ’па, згодна з, адпаведна з, на падставе чаго-небудзь; у залежнасці ад’, чэш. podle ’тс’, славац. podľa ’па, паводле’. Звычайна разглядаецца як далейшае развіццё семантыкі ад подле ’каля, побач’. Параўн. яшчэ англ. along ’уздоўж, па’ > ’паводле, згодна з’ < long ’доўгі, працяглы’. Аднак, паводле Карскага (1, 352), подля (подлѥ, подлѣ) < *по для, апошняе з дзеля (дѣлꙗ) ’для, дзеля’ (гл. таксама Чарных, 2, 49), параўн. того для ў грамаце Вітаўта XV ст.: того для церковь оскудела.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пако́ўны, ‑ая, ‑ае.

Здольны змясціць у сабе многа чаго‑н.; ёмісты, умяшчальны. Побач з палком, каля сцяны стаяў з гарбатым пакатым вечкам пакоўны куфар. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раскрышы́ць, ‑крышу, ‑крышыш, ‑крышыць; зак., што.

Ператварыць у крошкі, расцерці на крошкі; раздрабіць на дробныя часткі. Раскрышыць лусту хлеба. □ Некалькі куль раскрышыла цагліны побач. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шыракатва́ры, ‑ая, ‑ае.

Які мае шырокі твар. Каржакаваты, шыракатвары Смірноў спакойна крочыць побач. Навуменка. У вызначаным месцы Валодзю чакаў Сяргееў з прысадзістым шыракатварым хлопцам. Федасеенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ляту́чка ж., в разн. знач. лету́чка;

по́бач з насценгазе́тай вісе́ла л. — ря́дом со стенгазе́той висе́ла лету́чка;

рамо́нтная л. — ремо́нтная лету́чка;

сабра́ць ~ку — собра́ть лету́чку;

~кі клёна — лету́чки клёна

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)