Прыра́мак ’каўнер’ (Юрч.), ’пагон (наплечны знак адрознення)’, прыра́мка ’наплечнае ўпрыгожванне ад каўнера да рукава’ (ашм., Стан.), прыра́мкі ’кавалкі палатна, якія падшываюцца пад плечы ў сарочках’ (смарг., Шатал.), ’палоскі, накладкі на плячах мужчынскай кашулі’ (Ян.), прыра́мык ’істужка палатна, нашытая наперадзе у рубашцы, у якой праразаюцца петлі для зашпільвання’ (Бяльк.). Гл. ра́ме, рамяно́) ’плячо’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
партупе́я, ‑і, ж.
Плечавы або паясны рэмень, да якога прышпільваецца халодная зброя, палявая сумка і пад. [Аня] азірнулася і ўбачыла высокага чалавека ў вайсковым адзенні з партупеяй цераз плячо, без шапкі. Мележ. Васілю асабліва добра запомніўся малады чарнявы лейтэнант з партупеяй на запыленай гімнасцёрцы. Няхай.
[Фр. porte-épée.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
rest2 [rest] v.
1. адпачыва́ць; спаць
2. дава́ць адпачы́нак (у розных знач.);
The matter cannot rest there. Гэтую справу нельга так пакінуць.
3. (on/upon) апіра́цца (на што-н.);
Rest your hand on my shoulder. Трымайся за маё плячо.
♦
rest assured (that…) fml быць упэ́ўненым, што…
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
рыча́г м фіз, тэх, буд Hébel m -s, -;
рыча́г пераключэ́ння перада́ч аўта Schálthebel m;
плячо́ рыча́га́ Hébelarm m -es, -e;
◊ вы́карыстаць усе́ рыча́гі́ перан álle Hébel in Bewégung setzen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
адго́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Разм. Аддзяка, адплата дагаджэннем за дагаджэнне каму‑н. [Бабуля:] — А з норкі выбегла Мышка, у збегла на лаўку, на плячо Марыльцы і шэпча ёй на вуха: «Дзеўка-дзявіца, русая касіца, дай мне лыжачку кашы. Я табе буду ў адгодзе ў вялікай прыгодзе». Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
касабо́чыць, ‑бочу, ‑бочыш, ‑бочыць; незак.
1. каго-што. Рабіць касабокім. Шкло было няроўнае, яно касабочыла, крывіла цябе, нібы знарок робячы непрывабнай. Дамашэвіч.
2. Разм. Тое, што і касабочыцца. Мікіта .. мог цэлы дзень, без перапынку, бегаць па вёсцы, адно што пад вечар пачынаў трохі касабочыць і апускаць левае плячо. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераве́сіць, ‑вешу, ‑весіш, ‑весіць; зак.
1. што. Зняўшы з аднаго месца, павесіць на другое. Перавесіць карціну на другую сцяну.
2. каго-што. Перакінуўшы цераз што‑н., спусціць, павесіць канцамі ўніз. Лыка.. [Лук’янскі] перавесіў цераз плячо на шыю, гаршкі трымаў у руках і так.. цёрся паміж людзей на рынку. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыгну́цца, ‑гнуся, ‑гнешся, ‑гнецца; ‑гнёмся, ‑гняцеся; зак.
Нагнуцца, нахіліцца; трохі сагнуцца. [Маша] усміхнулася з удзячнасцю, прыгнулася, каб вызваліць плячо з-пад.. [Ярашавай] цяжкай рукі, і пайшла да дзвярэй. Шамякін. — Вось прыдумаў, Бабашка! І рад яшчэ, як невядома што! — сказаў Цыган. — А ўсё ж прыгнуўся да Міхасёвага акенца і пачаў цікаваць. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Па́зуха ’прастора паміж грудзямі і адзеннем’ (ТСБМ, Нас., Яруш., Сл. ПЗБ), ’вараток, манішка ў сарочцы’ (ТС), па́зухі ’пярэдняя частка адзення на грудзях’ (Малчанава, Мат. культ., Шн. 3). Рус. па́зуха, укр. па́зуха, ст.-слав. пазоуха, польск., чэш., славац. pazucha, серб.-харв. па̏зухо ’пазуха, плячо’, славен. pȃzduha, балг. па́зуха, па́зува, па́зва. Зыходзячы са славен. pȃzduha, тлумачаць з праслав. pazducha з прыстаўкай paz‑ (як, напрыклад, у пазногаць, рус. паздер) і ducha, якое роднаснае ст.-інд. dōṣ ’рука, перадплечча’, dōṣṇás ’рука, перадплечча; ніжняя частка пярэдняй лапы жывёліны’, авесц. daōš ’плячо’, лат. paduse ’падпаха, пазуха’ (гл. Фасмер, 3, 187; там жа гл. і інш. літ-py). Няясным у гэтай этымалогіі застаецца знікненне d; яно тлумачыцца дысіміляцыяй у спалучэнні podъ > pazducha (Бернекер, 1, 233) або дыял. слав. зліццём zd > z (Уленбек, KZ, 40, 553 і наст.). Брукнер (400) выводзіць слав. слова з паз (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
shoulder
[ˈʃoʊldər]
1.
n.
1) плячо́ n., плячу́к плечука́ m.
2) лапа́тка f. (у мясно́й ту́шы)
3) узбо́чына f. (даро́гі, аўтастра́ды)
2.
v.i.
1) узва́льваць на пле́чы, абапіра́ць на плячо́
2) браць на сябе́ (адка́знасьць, віну́)
3) прапі́хвацца, праштурхо́ўвацца, праціска́цца
He shouldered his way through the crowd — Ён праці́снуўся праз нато́ўп
•
- Shoulder arms!
- shoulder to shoulder
- turn a cold shoulder
- give a cold shoulder
- shoulders
- straight from the shoulder
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)