obłok, ~u

м. хмара;

obłok kurzu — хмара пылу;

spaść z ~ów — з неба зваліцца; упасці з неба

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

спахмурне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра з’явы прыроды: зрабіцца хмурным, змрочным.

Над лесам неба спахмурнела.

2. перан. Стаць сумным, невясёлым, маркотным.

Ад такой нечаканай навіны маці спахмурнела.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

усе́яць, усе́ю, усе́еш, усе́е; усе́й; усе́яны; зак., што.

1. Заняць пасевамі (вялікую плошчу).

У. увесь участак.

2. Пакрыць мноствам каго-, чаго-н.

Зоркі ўсеялі неба.

Рыбакі ўсеялі ўсё возера (перан.).

|| незак. усе́йваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

хмурне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Рабіцца, станавіцца хмурным (у 1 знач.), воблачным.

Хмурнела неба.

2. перан. Станавіцца панурым, хмурным (у 2 знач.).

|| зак. схмурне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

нахма́рыць, ‑рыць; безас. зак.

Стаць пахмурным; зацягнуцца хмарамі (пра неба). Пасля абеду нахмарыла. Неяк непрыкметна і хутка зацягнула неба высокая лёгкая воблачнасць. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абвалачы́ verhüllen vt, éinhüllen vt, umhǘllen vt; bewölken vt (пра неба)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

ку́пал, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Дах, верхняе скляпенне ў форме паўшар’я.

К. цырка.

2. перан. Пра якую-н. паверхню, прадмет, што маюць такую форму.

К. неба.

К. парашута.

|| прым. ку́пальны, -ая, -ае.

Купальнае перакрыцце.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

усе́яцца, усе́юся, усе́ешся, усе́ецца; усе́йся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пакрыцца мноствам чаго-н.

Усеялася неба зорамі.

Луг усеяўся кветкамі.

2. Кончыць сяўбу, адсеяцца (разм.).

Брыгада ўсеялася.

|| незак. усе́йвацца, -аецца (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

бязво́блачнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць бязвоблачнага. Бязвоблачнасць неба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Небакра́й ’небасхіл; гарызонт’ (ТСБМ). Наватвор, аўтарства якога прыпісваецца паэту А. Зарыцкаму (М. Стральцоў у кн.: Слова наша роднае. Мн., 1986, 125): паэтычны сінонім да небасхіл (гл.), параўн. рус. небозем ’гарызонт’ (аўтарства прыпісваецца Далю), польск. niebokrąg ’акружнасць неба’ і пад. Хутчэй за ўсё з укр. небокра́й ’тс’ (яшчэ ў Шаўчэнкі). З не́ба і край ’канец, мяжа’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)