Напрану́ць ’накрыць’: Напрані яе радном (гродз., З нар. сл.), напрануцца, напрянуцца ’накрыцца’: Лісцяйкам напрянуся (Кос.), Napranùŭsia każuchóm (Пятк.); напрануць, напрянуцьнадзець, апрануць’ (Нас., Бяльк., Пал., Мат. Гом., Ян.), напрянуцца ’адзецца, апрануцца’, ’укрыцца’ (Нас., Мат. Маг.), рус. дыял. напрянутьнадзець, накінуць’, укр. напрянути ’пакрыць, накрыць, нацягнуць’, незак. напрядати. Відаць, да прасл. *prędati, шматзначнага дзеяслова, які сярод іншых меў значэнне ’рабіць рэзкія рухі’ (параўн. рус. конь прядет ушами), ’накідваць’, гл. прадаць ’бегаць’ (Растарг.), прануць ’стукнуць, ударыць’ (Нас.); збліжэнне з *prętati ’хаваць’ праз стадыю ’прыбіраць’, ’нараджаць і хаваць нябожчыка’, ’апранаць’, да якога Мяркулава (Этимология–1974, 67) адносіць бел. напрануць, напрануцца, можа быць другасным, параўн. апранаць. Гл. таксама напра́тка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

апераза́ць

1. (надзець пояс) inen Gürtel mbinden* [mschnallen];

2. (абкружыць) umgben* vt, umrngen vt;

3. разм груб hftig schlgen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

бу́фы, буф; адз. няма.

Пышныя і частыя зборкі ў верхняй частцы рукава. Лёдзя нават угаворвала маці надзець белае плацце, але тая не згадзілася і адзела сіні любімы касцюм — клёшную спадніцу з махрамі.. і кароткі пінжачок з буфамі і вузкім рукавом. Карпаў.

[Ад фр. bouffer — надзімацца, натапырвацца (пра матэрыю).]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

надзе́цца, ‑дзенуся, ‑дзенешся, ‑дзенецца; зак.

Надзець, нацягнуць на сябе што‑н.; адзецца. Падумаўшы крыху, дзед махнуў рукою: — Абыдзецца! Раздзецца і падзецца можна седзячы: яшчэ зручней. Чарнышэвіч. // Нацягнуцца на які‑н. прадмет (пра чахол, футляр і пад.). Навалачка добра падзелася на падушку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

okiełzać

зак.

1. забрытаць, надзець аброць; закілзаць; зацугляць; зануздаць;

2. перан. утаймаваць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

nałożyć

зак.

1. накласці; пакласці;

2. надзець, апрануць;

nałożyć drogi — даць гаку

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Забрыта́цьнадзець аброць’ (ТСБМ). Рус. дыял. смал., кур., арл., варонеж., цвяр., тул. заброта́ть ’тс’, смал., кур., тул. ’падпарадкавацца’. Утворана з прэфіксам за‑ ад брытаць (гл.), звязанага, відаць, з аброць (гл.), у якім выдзяляюць услед за Міклашычам (285) прэфікс *ob‑ і корань *rъt‑ (гл. рот).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

powlec

зак.

1. павалачы, пацягнуць;

powlec zabitego wilka — пацягнуць забітага ваўка;

2. нацягнуць, надзець;

powlec poduszkę — надзець навалочку на падушку;

3. пакрыць, пацягнуць;

powlec farbą — пакрыць фарбай

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Mütze

f -, -n ша́пка, фура́жка

die ~ ufsetzen [bnehemn*] — надзе́ць [зняць] ша́пку

~ mit hrenklappen — (ша́пка-) вуша́нка

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Truer

f -

1) сму́так, журбо́та, жаль

2) жало́ба

~ trgen* — насі́ць жало́бу

~ nlegen — надзе́ць жало́бу

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)