◎ Лашча́віна ’лагчына’ (Касп.; брасл., Сл. паўн.-зах.). Укр. лощовино ’тс’. Утворана ад лажок (< лог) і суф. ‑авін‑а (як кругловіна, чыставік). Гл. Сцяцко, Афікс. наз., 119.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
антэцэдэ́нт
(лац. antecedehs, -ntis = папярэдні)
лог. першы член імплікацыі, якому папярэднічае слова «калі».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Лагавы́ ў выразе: логову просо ’маннік водны, Glyceria aquatica (L.) Wahlb.’ (ТС). Да лог і проса (гл.). Матывацыя наймення: расліна, мяцёлкай сваёй падобная да проса, расце ў вільготных лагчынах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ква́нтар
(ад лац. quantum = колькі)
лог. аператар, які пераводзіць адну слоўную форму ў другую.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Лажок ’лагчына’ (Сл. паўн.-зах.), ’лужок, упадзістае месца сярод поля’ (Нас., ТСБМ), ’лужок з вадою’ (Рам., 8). Памяншальнае да лог (гл.). Сюды ж жлоб. лажок ’паз у бервяне’ (Мат. Гом.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лагаві́на ’сенажаць у лагчыне’ (Шат., Бел. лекс.; навагр., Сл. паўн.-зах.), рус. пск. логовина ’невялікі падоўжны кавалак зямлі, лагчына’. Беларуска-руская ізалекса, утвораная ад лог (гл.) пры дапамозе суф. ‑ав‑ін‑а.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
траду́кцыя
(лац. traductio = перамяшчэнне)
лог. вывад, у якім пасылкі і заключэнні з’яўляюцца суджэннямі аднолькавай агульнасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ма́чтавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да мачты. Мачтавы ліхтар.
2. З якога робяць мачты. Мачтавы лес. □ Пушча — гэта плямёны асілкаў-дубоў, Што сышліся на вечныя сходкі дуброў; Гэта мачтавых сосен бары-гушчары, Цёмны лог, дзе пасуцца дзікі і зубры. Куляшоў.
мачтавы́, ‑о́га, м.
Матрос, які нясе службу на мачце.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
метаба́зіс
(гр. metabasis = пераход)
лог. сафістычны прыём у спрэчцы, калі пытанне, якое абмяркоўваецца, адхіляецца і падмяняецца іншым.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
вы́ключаны
1. исключённый; отчи́сленный;
2. вы́ключенный;
1, 2 см. вы́ключыць;
○ зако́н трэ́цяга ~нага — лог. зако́н тре́тьего исключённого
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)