про́тив

1. предлог с род. су́праць, супро́ць, обл. про́ці (каго, чаго); (напротив) насу́праць, насупро́ць, обл. напро́ці;

про́тив его́ ожида́ний су́праць (супро́ць) яго́ спадзява́нняў;

он настро́ен про́тив меня́ ён настро́ены су́праць (супро́ць) мяне́;

лека́рство про́тив ревмати́зма ле́кі су́праць (супро́ць) рэўматы́зму;

рост проду́кции про́тив про́шлого го́да рост праду́кцыі су́праць (супро́ць) міну́лага го́да;

про́тив до́ма — сад насу́праць (насупро́ць) до́ма — сад;

про́тив ве́тра су́праць (супро́ць, насу́праць, насупро́ць) ве́тру;

2. в знач. сказ. су́праць, супро́ць;

кто про́тив? хто су́праць (супро́ць)?

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

speed​2 [spi:d] v.

1. (sped) ху́тка бе́гчы, імча́цца; ляце́ць;

The car sped along the street. Машына праімчалася па вуліцы;

The news sped swiftly over the country. Навіна хутка абляцела ўсю краіну.

2. (sped) набіра́ць, павялі́чваць ху́ткасць;

speed one’s step паскара́ць крок;

speed the work працава́ць хутчэ́й

3. (speeded) перавыша́ць ху́ткасць;

He was fined for speeding. Яго аштрафавалі за перавышэнне хуткасці.

4. fml (speeded) спяша́цца; падганя́ць, прыспе́шваць;

The drugs will speed his recovery. Гэтыя лекі паскораць яго выздараўленне.

speed up [ˌspi:dˈʌp] phr. v. павялі́чваць ху́ткасць, паскара́ць;

The train soon speeded up. Цягнік імкліва набраў хуткасць.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

virtue [ˈvɜ:tʃu:] n.

1. дабрадзе́йнасць, дабрачы́ннасць;

virtue and vice дабрадзе́йнасць і зага́на;

a man of the highest virtue са́мы дабрадзе́йны чалаве́к

2. до́брая я́касць; перава́га;

virtues and shortcomings ва́ртасці і недахо́пы;

Christian virtues are faith, hope and charity. Хрысціянскія вартасці – вера, надзея і любоў;

There is no virtue in such drugs. Гэтыя лекі неэфектыўныя.

♦

by/in virtue of smth. fml у вы́ніку, з прычы́ны (чаго-н.); праз, дзя́куючы чаму́-н.;

He won by virtue of his efforts. Ён перамог дзякуючы сваім намаганням;

make a virtue of necessity рабі́ць вы́гляд, што дзе́йнічаеш добраахво́тна

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ра́нні, ‑яя, ‑яе.

1. Які мае адносіны да рання; ранішні. Узлескам ранняю парою. Туды, дзе хтось траву касіў, На луг стары, да вадапою Усёй сям’ёй ідуць ласі. Прыходзька. У аўтобусе ў ранні час было цеснавата, ехала многа людзей на першую змену. Кулакоўскі. Шыбы акон ружавелі раннім світаннем. Лынькоў. Хутка накінуўшы Белы халат, [Лена] Распачынае свой ранні прыём. Броўка.

2. Які з’яўляецца самай першай, пачатковай парой якога‑н. часу. Ранні вечар. Ранняе дзяцінства. □ З самай ранняй вясны гаманлівыя гракі працавіта расцягвалі мачалістыя валокны [кары] на свае грачыныя гнёзды. Лынькоў. // Які з’яўляецца пачаткам пэўнага працэсу, першай стадыяй развіцця. Ранняе сярэдневякоўе. Ранні рамантызм. // Першы па часе. Ранні госць. □ — Самы ранні ты, Петрусёк, — ласкава сказала .. [школьная старожка], разагнуўшы спіну. Якімовіч. Паўтарэнне купалаўскіх матываў знаходзіў у ранніх вершах Міхася. Васілька Валянцін Таўлай. Бугаёў. Пралескі ранняй чысты цюбік Вазьмі, як лекі, патрымай. Голуб.

3. Які наступае раней, чым звычайна (пра поры года, час сутак і пад.). Ранняя зіма. □ Вясна тым годам была ранняя і цёплая. Кавалёў. // Які адбываецца, праходзіць, з’яўляецца раней, чым звычайна. Ранняя сяўба. Ранняя жаніцьба. Ранняя смерць. □ [Аржанец:] — Усё жыццё ты будзеш рад за сваю раннюю сталасць, за сваю салдацкую маладосць. Брыль. // Які рана вырастае, становіцца спелым. Ранняя гародніна. Раннія яблыкі.

•••

Абагнаць раннюю расу гл. абагнаць.

Малады, ды ранні гл. малады.

Ранняя птушка гл. птушка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзе́йнічаць

1. (рабіць што-н) hándeln vi, verfáhren* vi (h, s), vórgehen* vi (s), in Aktión tréten*;

дзе́йнічаць адпаве́дна зако́ну gesétzmäßig hándeln;

2. (функцыяніраваць) funktioníeren vi, in Betríeb sein, árbeiten vi, géhen* vi (s), láufen* vi (s) (пра машыну);

тэле́фон дзе́йнічае das Telefón funktioníert;

3. (рабіць уплыў) wírken vi, wírksam sein; beéinflussen vt;

ле́кі ўжо́ дзе́йнічаюць die Arznéi wirkt schon;

дзе́йнічаць супако́йліва berúhigend wírken;

дзе́йнічаць на не́рвы auf die Nérven géhen* [fállen*];

гэ́та ўжо не дзе́йнічае разм das zieht nicht mehr;

4. (мець сілу) gültig sein, wírksam sein, in Kraft sein; gélten* vi

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

sprowadzać

sprowadza|ć

незак.

1. прыводзіць; клікаць, выклікаць;

~ć do domu przyjaciół — прыводзіць да дому прыяцеляў;

co cię tu sprowadzać? — што цябе сюды прыводзіць?;

2. зводзіць (зверху ўніз);

3. выпісваць; замаўляць; дастаўляць;

~ć z zagranicy — выпісваць з-за граніцы;

4. пераводзіць (тэму, размову);

5. выклікаць;

lekarstwo sprowadzać sen — лекі выклікаюць сон

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

pain​1 [peɪn] n.

1. боль;

cry with pain крыча́ць ад бо́лю;

a severe pain мо́цны боль;

drugs to relieve pain ле́кі ад бо́лю;

be in pain адчува́ць боль;

Take these tablets if you’re in pain. Прымі гэтыя таблеткі, калі табе баліць;

stomach/chest pains боль у жываце́/грудзя́х

2. паку́та, засмучэ́нне, го́ра;

the pleasures and pains of growing old ра́дасці і паку́ты ста́расці;

Her words caused me pain. Мне стала балюча ад яе слоў.

♦

no pain, no gain ≅ без мазаля́ на рука́х не бу́дзеш мець хле́ба ў зуба́х;

on (under) pain of smth. пад стра́хам чаго́-н.;

a pain in the neck невыно́сны чалаве́к

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

сро́дак, ‑дку, м.

1. Прыём, спосаб дзеяння, захады для ажыццяўлення, дасягнення чаго‑н. І Вадап’ян усімі сродкамі стараецца .. прыблізіць тую часіну, калі ён паставіць свой дом на гэтым вось пляцы, што стыкаецца з пляцам пана Тарбецкага. Колас. Пратэст .. выказваўся адзіным для маленства сродкам — плачам. Брыль. Нават перад ворагам бараніцца не ўсякімі сродкамі можна рэвалюцыянеру. Машара.

2. Тое, што служыць якой‑н. мэце, неабходнае для дасягнення, ажыццяўлення чаго‑н. Вельмі важным сродкам палітычнай работы сярод насельніцтва ў тыле ворага быў падпольны бальшавіцкі друк. Залескі. Хто ж зрабіў з цябе сродак зла і знішчэння, О грымучы, бязлітасны кат — вадарод! Караткевіч. // Прадмет, прыстасаванне і пад. або сукупнасць іх, неабходныя для ажыццяўлення якой‑н. дзейнасці. Сродкі сувязі. Транспартныя сродкі. □ Сацыялізм назаўсёды палажыў канец панаванню прыватнай уласнасці на сродкі вытворчасці, гэтай крыніцы расколу грамадства на варагуючыя класы. Праграма КПСС. // Лекі, медыцынскія прэпараты або медыкаменты, неабходныя для лячэння. Лячэбныя сродкі. □ [Вейс:] — Хвораму арганізму патрэбна ў першую чаргу кровапусканне.., Яно вылечвае ад усіх хвароб. Гэта выдатнейшы сродак,.. ён варты ўсёй вялікай медыцына. Лынькоў. // перан. Магчымасці, рэальныя ўмовы. Мастацкія пераклады .. — верны шлях узаемаўзбагачэння літаратур, моцны сродак умацавання ўзаемадавер’я паміж народамі. Палітыка.

3. толькі мн. (сро́дкі, ‑аў). Грошы, капітал, матэрыяльныя каштоўнасці. Сродкі існавання. Жыць не па сродках. □ Савецкая дзяржава адпускае на асвету вялікія сродкі. «Беларусь». Старшыня абяцаў: сродкаў, кажа, калгас не пашкадуе на бібліятэку. Васілевіч. Васіль надзвычай асцярожна выдаткаваў сродкі, лічачы кожную капейку. Шамякін.

•••

Агнявыя сродкі — агнястрэльная зброя, якая знаходзіцца ў распараджэнні пэўнага вайсковага падраздзялення.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уну́траны

1. ínner; ínwendig (з унутранага боку); перан ínnerlich, éigentlich;

уну́траная хваро́ба ínnere Kránkheit;

уну́траная сакрэ́цыя фізіял ínnere Sekretión;

для уну́транага ўжыва́ння (пра лекі) ínnerlich ánzuwenden;

уну́траная даро́жка спарт Ínnenbahn f -, -en;

уну́траныя перажыва́нні ínneres Erlében;

уну́траны го́лас ínnere Stímme;

уну́траныя прычы́ны ínnere Gründe;

уну́траныя зако́ны развіцця́ die ínneren [immanénten] Entwícklungsgesetze;

уну́траны сэнс слоў der éigentliche Sinn der Wórte;

2. (у межах адной дзяржавы) ínnen, Bínnen-, Ínlands-;

уну́траная палі́тыка Ínnenpolitik f;

уну́траны га́ндаль камерц Bínnenhandel m -s;

уну́траны ры́нак эк Bínnenmarkt m -es, -märkte;

уну́траныя во́ды геагр Bínnengewässer pl;

уну́транае мо́ра геагр Bínnenmeer n -(e)s, -e;

міністэ́рства уну́траных спра́ў Ínnenministerium n -s, -ri¦en, Ministérium für ínnere Ángelegenheiten [Ínneres]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

со́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да сну, звязаны са сном (у 1 знач.). Сонны стан. □ Роўны храп.. калыхаў сонную цішыню хаты. Лынькоў. // Які бывае ў сне. У зямлянцы чулася роўнае соннае дыханне.. сябровак [Каці]. Алешка. Вахву.. пачало скоўваць соннае адранцвенне.. Твар старастаў расплываўся бясформеннай плямай. Самуйлёнак. // Адведзены для сну (пра час). І вось у адну сонную ноч хлопцы Архіпа Іванюка ціха падышлі да логава і абяззброілі ўсіх да аднаго бандытаў. Кавалёў.

2. Які спіць. А «сіцыліст» усё спіць — ураднік проста не ведае, як арыштаваць соннага чалавека. Колас. Чуваць роўнае дыханне сонных людзей. Лынькоў. / у знач. наз. со́нны, ‑ага, м. [Марыся] кінулася ў спальню і пачала тармасіць сонных. Чарнышэвіч. // перан. Агорнуты сном. Сонны дом. // перан. Пасіўны, бяздзейны. Жыў на свеце Лявон, Молад, дужы быў ён, Толькі з воляй і доляй не бачыўся: Сонны сэрцам, душой, Драмаў ў хаце крывой, А выходзіў — слязамі след значыўся. Купала. // перан. Бязлюдны, заціхлы. Сонны горад. □ Хуценька памыўшыся, Вера выйшла на яшчэ сонную вуліцу. Асіпенка. // перан. Спакойны, нерухомы. Туманок, туманок! Хто цябе навалок На прадоннае, соннае возера Нарач? Лужанін. Гэтай раніцай доктар падслухаў усе птушыныя спевы, падглядзеў, як прачынаецца сонны лес. Васілевіч.

3. Які не зусім прачнуўся або хоча спаць. — Ну, чаго? — ускочыў яшчэ сонны Мікола. Новікаў. [Гайдук] млява пацягнуўся да тэлефона.. і доўга, з д’ябальскай цярплівасцю, выклікаў сонную тэлефаністку. Зарэцкі. / Пра жывёл, птушак. На верхавіне дуба спалохана затрапятала сонная птушка. Шамякін. // Уласцівы чалавеку, які хоча спаць або яшчэ не зусім прачнуўся. Сонны выгляд. □ [Дзяжурны] глядзіць соннымі вачыма, лена пытае. Данілевіч. Захрыпеў сонным голасам Скуратовіч: — Хто там? Чорны. // Вялы, слабы, пазбаўлены жвавасці. Дзе толькі дзяваліся яго запаволеныя, нібы нейкія сонныя рухі! Паслядовіч.

4. Снатворны (пра лекі). Сонныя кроплі. // Які выклікае сон, хіліць на сон. Сонны пошум лесу. □ Дзверы ў пакой, дзе былі хворыя, адкрывалі за сабою мяккі сонны змрок. Чорны. Бачыць [Ян], як хмары ўсё больш і больш закрываюць сонца і дзень робіцца шэры, дзень без руху, сонны і нудны. Пестрак.

•••

Сонная артэрыя гл. артэрыя.

Сонная хвароба гл. хвароба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)