Прылама́ць у выразе прылама́ць языка ’навучыцца гаварыць’ (Ян.). Да лама́ць (гл.) з пашырэннем семантыкі, якое працягвае прасл. *lamati са значнай семантычнай базай (ЭССЯ, 14, 25–26). Гл. таксама ЕСУМ, 3, 188–189.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
wring one’s hands
а) лама́ць ру́кі (ад ро́спачы, го́ра)
б) мо́цна паціска́ць
He wrung his old friend’s hand — Ён мо́цна паці́снуў руку́ свайму́ старо́му ся́бру
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
kruszyć
незак.
1. крышыць, драбіць;
~ć chleb dla wróbli — крышыць хлеб для вераб’ёў;
woda kruszyć skały — вада камень точыць;
2. ламаць; разбураць;
kruszyć kopie o co — ламаць коп’і з-за чаго
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Пералама́ць (пырылома́ты) ’пераараць іржышча’ (стол., Нар. лекс.), пірілума́ць (па́хыту) ’апрацаваць бараной адзін раз’ (Юрч. СНЛ), пераламі́цца ’пераламацца’ (Бяльк.). Да пера- і лама́ць (гл.), параўн. перамяша́ць ’пераараць папар вясною’, перабіва́ць ’баранаваць перад сяўбой’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
snap2 [snæp] v.
1. лама́ць; лама́цца; ірва́ць; ірва́цца;
The branch snapped. Галіна трэснула.
2. пстры́каць, ля́скаць;
The door snapped open. Дзверы адчыніліся з ляскам.
3. (at) агрыза́цца (на)
4. infml зрабі́ць імгне́нны зды́мак
5. (at) ухапі́цца (за магчымасць)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Сухало́м 1 ’рэўматызм, раматус’ (Касп.). Складанае слова, утворанае з асноў слоў сухі і ламаць, што адлюстроўвае працяканне хваробы, параўн. ламаць ’аб тупым, працяглым болю ў касцях’ (гл.); першая частка звязана з унутраным (без рэзкіх знешніх праяў) характарам хваробы, параўн. яшчэ ст.-слав. соухъ ’пазбаўлены жыццёвых сокаў, высахлы, безжыццёвы, хворы’, гл. сухі.
Сухало́м 2 назва некаторых раслін, у тым ліку ’шабельнік балотны, Comarum palustre L.’ (Сл. ПЗБ, Кіс., Дэмб. 1), ’павіліца, Galium verum L.’ (Дэмб. 1, Кіс.), ’палын, Artemisia campestris L.’ (Кіс., Дэмб. 1), параўн. укр. сухоло́м ’шабельнік балотны’. Да сухалом 1 паводле лекавых уласцівасцей, параўн. іншую назву палыну — касталом (Кіс.). Гл. ЕСУМ, 5, 488.
Сухало́м 3 ’зламаныя і высахлыя дрэвы’ (Юрч. СНС). Ад сухі і ламаць, гл.; параўн. бурало́м ’лес, дрэвы, паламаныя бурай’ (ТСБМ). Магчыма, звязана з народнымі замовамі, пры якіх адсылаюць хваробу на сухі лес (вынік пераносу на лес хваробы, у прыватнасці, раматусу?). Гл. сухолом 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ахра́пак (БРС, Касп., КЭС, лаг.), ахрапка (Яўс.), ахрапʼе ’бацвінне’ (БРС, Касп.), ’трава, лісты бручкі і інш. для свіней’ (Янк. Мат.). З а‑ і храпа, храпка, храпʼе ’бацвінне’, што звязана, відаць, з храпаць ’ламаць з трэскам’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
zermártern
1.
vt зму́чыць, замардава́ць
sich (D) den Kopf ~ — лама́ць сабе́ галаву́
2.
(sich) зму́чыцца, нацярпе́цца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Мазгава́ць, мазкава́ць ’думаць, меркаваць, камбінаваць, узважаць’ (ТСБМ, Сцяшк., Др.-Падб., Мат. Гом., Ян., Сл. ПЗБ). Усх.-слав. Утворана пры дапамозе суф. ‑ава́ць (< ‑ova‑ti). Да мазгі́ (гл.). Параўн. серб.-харв. мо̀згати ’ламаць галаву’, польск. mózgownica ’башка, галава’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
éinreißen
*
1.
vt
1) надрыва́ць
2) лама́ць, зно́сіць (пабудову)
2.
vi (s) распаўсю́джвацца, укараня́цца (пра адмоўныя з’явы)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)