3) надзелены ўзвышаным пачуццём да прыгожага (напр. п-ая натура).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
БАЛТРАМА́ЙЦІС
(Baltramaitis) Сільвестр (20.11.1841, в. Манкішкяй Радвілішкскага р-на, Літва — 1918?),
літоўскі бібліёграф і этнограф. У 1869—1918 працаваў у Пецярбургскай публічнай бібліятэцы. У працах «Зборнік бібліяграфічных матэрыялаў для геаграфіі, этнаграфіі і статыстыкі Літвы» (1891) са спісам літоўскіх і стараж.-прускіх кніг, выдадзеных у 1553—1891, і «Зборнік бібліяграфічных матэрыялаў для геаграфіі, гісторыі, гісторыі права, статыстыкі і этнаграфіі Літвы» (2-е выд., 1904) са спісам літоўскіх і стараж.-прускіх кніг, выдадзеных у 1553—1903, зафіксаваў больш за 20 тыс. кніг, артыкулаў, рэцэнзій пра Літву і літоўскі народ, шырока паказаны і працы па беларусазнаўстве (П.Баброўскага, М.Без-Карніловіча, М.Доўнар-Запольскага, П.Жуковіча, Я.Карскага, М.Каяловіча, А.Кіркора, М.Любаўскага, А.Сапунова, Я.Тышкевіча, Я.Чачота, П.Шпілеўскага і інш.). Аўтар этнагр. працы пра літоўскія вясельныя абрады (1877, на рус. мове).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
марцірало́г
(с.-лац. martirologium, ад гр. martys, -yros = мучанік + logos = слова)
1) зборнік сярэдневяковых аповесцей пра хрысціянскіх мучанікаў;
2) перан. спіс ахвяр, без віны замучаных, а таксама пералік перанесеных кім-н. пакут.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
яскра́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Выразны, ясны; яркі. Выйду, выйду, дзе горада грукат, дзе афішы ў фарбах яскравых.Дубоўка.Шчодра ліло цяпло яскравае красавіцкае сонца.Шамякін.Лагодны летні дзень сеяў сонечныя, яскравыя зярняты на поле і лес.Бядуля.
2.перан. Пераканаўчы; яркі. Сам зборнік «Дзень паэзіі» ёсць дастаткова яскравае сведчанне таго, што нашы паэты жывуць вельмі разнастайным і ў той жа час багатым і змястоўным жыццём.Гілевіч.Яскравым прыкладам бурнага росквіту эканомікі і культуры з’яўляецца наша рэспубліка.«Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эцю́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.
1. У выяўленчым мастацтве: твор, выкананы з натуры, які з’яўляецца першапачатковым накідам, эскізам, часткай будучага кампазіцыйнага цэлага.
2.мн. Маляванне фарбамі з натуры для практыкавання, загатоўкі эскізаў.
Пайсці на эцюды.
3. Невялікі твор навуковага, крытычнага і пад. характару, прысвечаны якому-н. асобнаму пытанню.
Лінгвістычныя эцюды.
4. Музычны твор віртуознага характару.
Эцюды Чэрні для цымбалаў.
5. Від задання (у музыцы, шахматнай гульні і пад.).
Зборнік эцюдаў для шахматыстаў.
6. Практыкаванне (звычайна імправізацыйнага характару), якое служыць для развіцця і ўдасканальвання тэхнікі артыстычнага майстэрства.
Паказаць э.
|| прым.эцю́дны, -ая, -ае (да 1, 3—5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Áuswahl
f -, -en
1) вы́бар, адбо́р, селе́кцыя
éine ~ tréffen* — зрабі́ць вы́бар
2) спарт. збо́рная кама́нда
3) асартыме́нт
4) збо́рнік, падбо́рка (твораў)
5) ле́пшае, элі́та
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
БЯССО́НАЎ Пётр Аляксеевіч
(16.6.1828, Масква — 6.3.1898),
рускі гісторык л-ры, фалькларыст, публіцыст. Скончыў Маскоўскі ун-т (1851). З 1879 праф. Харкаўскага ун-та. Выдаў зборнік балгарскіх песень (1855), песень, паданняў і вусных апавяданняў сербаў (1857), песень-літанняў старцаў («Калікі вандроўныя», вып. 1—6, 1861—64; разам з рус. ўвайшлі і бел. творы). У 1864—67 узначальваў Віленскую археаграфічную камісію, бліжэй пазнаёміўся з бел. гісторыяй, культурай, фальклорам. Падрыхтаваў і выдаў «Песні, сабраныя П.В.Кірэеўскім» (вып. 1—10, 1860—74), «Беларускія песні» (1874). У апошні зборнік увайшлі каляндарна-абрадавыя нар. песні — валачобныя, юраўскія, мікольскія, куставыя, купальскія, пятроўскія, калядныя і масленічныя. Падзяляў погляды міфалагічнай школы.
Літ.:
Бандарчык В.К. Гісторыя беларускай этнаграфіі XIX ст.Мн., 1964;
Улащик Н.Н. Очерки по археографии и источниковедению истории Белоруссии феодального периода. М., 1973. С. 89—98.