ВЕЛЯРЫЗА́ЦЫЯ (лац. velaris ад velum заслона) у мовазнаўстве, дадатковая артыкуляцыя, якая выражаецца ў пад’ёме задняй часткі спінкі языка да мяккага паднябення. У бел. мове ў заднеязычных зычных «г», «к», «х» яна супадае з асноўнай артыкуляцыяй, таму іх называюць велярнымі; у шыпячых зычных яна не супадае з асноўнай артыкуляцыяй, збліжэннем языка з цвёрдым паднябеннем, таму іх называюць двухфокуснымі. Выразная велярызацыя ў гука «л», што робіць яго непадобным да невелярызаванага, т.зв. сярэднееўрапейскага l. Ва ўсіх астатніх цвёрдых зычных велярызацыя служыць для больш выразнага іх проціпастаўлення адпаведным мяккім палаталізаваным зычным (гл. Палаталізацыя). Акустычны эфект велярызацыі нагадвае эфект ад лабіялізацыі (агублення).

А.І.Падлужны.

т. 4, с. 70

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

falować

fal|ować

незак.

1. хвалявацца; калыхацца;

morze ~uje — мора хвалюецца;

kurtyna ~owała — заслона калыхалася;

2. разм. працаваць; дзейнічаць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

screen

[skri:n]

1.

n.

1) засло́на f.; шы́рма f.

a folding screen — ство́ркавая шы́рма

smoke screen — ды́мавая засло́на

2) се́тка ад мух

3) экра́н -у m. (у кіно́)

4) кінафі́льмы, фі́льмы pl.

5) рэ́шата, сі́та n., падсі́так -ка m.

6) прыкрыцьцё n.; засло́н -а m. (вайско́вы)

2.

v.t.

1) хава́ць, абараня́ць, засланя́ць

2) дэманстрава́ць на экра́не

3) здыма́ць фільм

4)

а) прасява́ць, прасе́йваць

б) правяра́ць я́касьць або́ адпаве́днасьць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

hood

[hʊd]

1.

n.

1) капюшо́н -а, капту́р -а́ m.

2) засло́на f., наве́с -у m.

3) капо́т -а m.

hood of the automobile — капо́т аўтамабі́ля

2.

v.t.

пакры́ць каптуро́м, наве́сам

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Flor

m -s, -e

1) флёр, газ, крэп (матэрыя)

2) крэп

den ~ am Árme trágen* — насі́ць жало́бную павя́зку

3) пакрыва́ла, засло́на

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

экра́н

(фр. écran)

1) заслона, якая засцерагае ад уздзеяння шкодных прамянёў, магнітнага поля, гарачыні, святла і інш. (напр. радыяцыйны э.);

2) паверхня для ўзнаўлення светлавых адбіткаў (напр. э. тэлевізара);

3) нацягнутая на раму белая тканіна для дэманстрацыі фільмаў, дыяпазітываў і інш.;

4) перан. кінамастацтва (напр. навіны экрана).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

scale​1 [skeɪl] n.

1. луска́, лускаві́нка;

a lizard’s scale луска́ я́шчаркі

2. то́нкі слой, плёнка, шалупі́нне;

scrape off scale саскраба́ць шалупі́нне

3. на́кіп (на чайніку)

4. зубны́ ка́мень

♦

remove the scales from the eyes расплю́шчыць во́чы (на рэальны стан спраў);

Scales fell from his eyes. Заслона спала з яго вачэй.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Пяле́гаваць (пеле́говаць) ’калыхаць на руках, няньчыць, песціць’ (Нас., Бяльк., Гарэц.), пяле́гваць ’тс’ (Шат.), пяле́гъвъць ’вельмі пеставаць, даглядаць’ (беш., Нар. сл.). Разам з пяленгаваць ’песціць, даглядаць’ (Нас.; слонім., Жыв. НС), дзе захавалася назалізацыя, лічыцца запазычаннем з польск. pielęgować ’тс’ (Цвяткоў, Запіскі, 2, 65, 68); апошняе, паводле Банькоўскага (2, 551), з першаснага pielengować ’закручваць немаўля ў пялёнкі’, якое разам з рус. дыял. пеле́говать ’даглядаць’, пелёжить ’пакрываць саломай знешнія сцены хаты на зіму’ ад рус. дыял. пелега́ ’пакрыццё, заслона’ (першапачаткова пра кару і пра пялёнкі) і ст.-польск. pielega ’пялёнка’, што звязана з *pelena ’пялюшка’, насуперак Брукнеру (408), які выводзіць названыя польскія словы з ням. pflegen ’даглядаць, песціць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

łuska

łusk|a

ж.

1. луска;

2. шалупінне;

3. вайск. гільза;

spadły mu ~i z oczu — у яго заслона з вачэй упала

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

экра́н

(фр. écran)

1) заслона, якая засцерагае ад уздзеяння шкодных прамянёў, магнітнага поля, гарачыні, святла і інш. (напр. радыяцыйны э.);

2) паверхня для ўзнаўлення светлавых адбіткаў (э. тэлевізара);

3) уст. нацягнутая на раму белая тканіна для дэманстрацыі фільмаў, дыяпазітываў і інш.;

4) перан. кінамастацтва.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)