БУЙКО́ Баляслаў

(1877, Свянцянскі павет Віленскай губ. — 1939),

жывапісец. Вучыўся ў Віленскай рысавальнай школе, у Кракаўскай акадэміі мастацтваў. Пасля 1902 жыў у Парыжы. Меў персанальныя выстаўкі ў Парыжы і Ніццы. Працаваў у жанры пейзажа і нацюрморта. У пейзажах адлюстроўваў мясціны, звязаныя з жыццём і творчасцю А.Міцкевіча: «Від на Свіцязь», «Туганавічы». Творы Буйко зберагаюцца ў музеях Вільнюса, Варшавы, прыватных зборах.

т. 3, с. 320

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

неасцяро́жнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць неасцярожнага, недахоп асцярожнасці. Начальства эшалона і камендатура прыйшлі да згоды, што прычынай выбуху магла стацца неасцярожнасць саміх салдат. Лынькоў. // Неасцярожны ўчынак, паводзіны і пад. Адна хоць самая маленькая неасцярожнасць, адзін недастаткова вывераны крок — і ўсё гіне, сотні людзей ахвяруюць сваім жыццём. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жыццёвы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да жыцця, звязаны з жыццём (у 2, 4 і 6 знач.). Жыццёвыя працэсы. Жыццёвы шлях. Жыццёвы ўзровень.

2. Важны, істотны для жыцця, неабходны для грамадства. Жыццёвыя цэнтры краіны. Жыццёвыя інтарэсы.

3. Які адпавядае рэчаіснасці, узяты з жыцця; праўдападобны. Жыццёвы вобраз. Жыццёвая сітуацыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГАДА́Р (Godard) Жан Люк

(н. 3.12.1930, Парыж),

французскі кінарэжысёр. Адзін з вядучых прадстаўнікоў «новай хвалі». Яго творчай манеры ўласцівы своеасаблівы і востры стыль кінаапавядання, выражаны ў рытмічна-імпульсіўным мантажы, частым выкарыстанні ручной камеры, у нетрадыцыйнай лексіцы дыялогаў. Сярод фільмаў: «На апошнім дыханні» (1960), «Жыць сваім жыццём» (1962), «Шалёны П’еро» (1965), «Уікэнд» (1967), «Імя Кармэн» (1983), «Германія, дзевяць нуль» (1991), «Назаўсёды Моцарт» (1996).

т. 4, с. 419

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

venture​2 [ˈventʃə] v.

1. рызыкава́ць; ста́віць на ка́рту;

venture one’s life рызыкава́ць сваі́м жыццём

2. (on/upon) адва́жыцца на (што-н.);

venture at smth. паспрабава́ць зрабі́ць што-н.

♦

nothing ventured nothing gained ≅ адва́жнаму і Бог у по́мач

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

на́йгрыш, ‑у, м.

1. Народная інструментальная мелодыя, часцей танцавальная.

2. Ненатуральнасць, штучная напружанасць (у ігры артыста і наогул у паводзінах, манерах). Без усякай экзотыкі і найгрышу жыве артыстка багатым унутраным жыццём гераіні. «Маладосць». Сяргей зразумеў, што Волька гаворыць усё гэта шчыра, што ні ў чым у яе няма найгрышу. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цывіліза́цыя, ‑і, ж.

1. Узровень грамадскага развіцця матэрыяльнай і духоўнай культуры, дасягнуты якой‑н. грамадскай фармацыяй. Антычная цывілізацыя. Сучасная цывілізацыя. □ [Касовіч] хацеў адшукаць вытокі элінскай цывілізацыі. «Маладосць».

2. Культура, прагрэс, асвета. Кожны чацвёрты жыхар .. [Беларусі] заплаціў сваім жыццём за нашу перамогу [у Вялікай Айчыннай вайне], за выратаванне цывілізацыі. Бугаёў.

3. Спец. Ступень грамадскага развіцця, наступная пасля варварства.

[Ад лац. civilis — грамадзянскі.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нацыяна́льны

(н.-лац. nationalis = народны)

1) звязаны з грамадска-палітычным жыццём нацый (напр. н. рух);

2) які ўласцівы дадзенай нацыі, выражае яе характар (напр. н-ая культура);

3) які належыць дадзенай краіне, дзяржаўны (напр. н. гімн).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

прафесіяналі́зм, ‑у, м.

1. Які‑н. Занятак як прафесія. // Прафесіянальнае майстэрства. Музычны прафесіяналізм. □ Глыбокая, непарыўная сувязь з жыццём народа, высокі прафесіяналізм — якасці, якія заўсёды былі ўласцівыя рускаму мастацтву, з’явіліся моцным стымулам і для развіцця беларускай графікі. Шматаў.

2. Спец. Слова ці моўны зварот, уласцівы людзям якой‑н. прафесіі, характэрны ім. Злоўжываць прафесіяналізмам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

карыста́цца несов., в разн. знач. по́льзоваться;

к. электры́чнасцю — по́льзоваться электри́чеством;

к. права́мі — по́льзоваться права́ми;

к. вы́падкам — по́льзоваться слу́чаем;

к. до́брай (дрэ́ннай) сла́вай — по́льзоваться хоро́шей (дурно́й) сла́вой;

к. жыццём — по́льзоваться жи́знью

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)