раско́шны

1. в разн. знач. роско́шный;

~нае жыццё — роско́шная жизнь;

~ная прыро́да по́ўдня — роско́шная приро́да ю́га;

2. (не тесный) просто́рный, свобо́дный;

р. касцю́м — просто́рный (свобо́дный) костю́м

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

БАБРУ́ЙСКІ АБЛАСНЫ́ ДРАМАТЫ́ЧНЫ ТЭА́ТР.

Існаваў у 1941, 1944—47 у Бабруйску. Маст. кіраўнікі: К.Стэцкі, М.Кавязін (з 1945). У рэпертуары былі: «Надзвычайны закон» бр. Тур і Л.Шэйніна, «Жыццё вучыць» В.Галаўчынера, «Лодачніца» М.Пагодзіна, «Праўда добра, а шчасце лепш» А.Астроўскага, «Дама-невідзімка» П.Кальдэрона, «Лісічкі» Л.Хелман, «Каварства і каханне» Ф.Шылера, «Рускае пытанне» К.Сіманава і інш. У 1947 пераведзены ў Гродна (гл. Гродзенскі абласны драматычны тэатр).

Літ.:

Нефед В.И. Николай Ковязин: Жизнь и творчество: Исслед. Свидетельства. Воспоминания. Мн., 1990. С. 36—54.

т. 2, с. 190

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БУДЫ́КА Міхаіл Іванавіч

(н. 20.1.1920, г. Гомель),

расійскі геафізік. Акад. Расійскай АН (1992, чл.-кар. 1964). Чл.-кар. АН СССР (1964). Скончыў Ленінградскі політэхн. ін-т (1942). Працаваў у Гал. геафіз. абсерваторыі імя А.І.Ваейкава (з 1954 дырэктар). Асн. працы ў галіне фіз. кліматалогіі, біякліматалогіі, актынаметрыі. Разам з А.А.Грыгор’евым сфармуляваў перыядычны закон геагр. занальнасці; вывучаў цеплавы баланс зямной паверхні. Ленінская прэмія 1958.

Тв.:

Климат и жизнь. Л., 1971;

Эволюция биосферы. Л., 1984;

Путешествие во времени. М., 1990.

т. 3, с. 317

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

паку́таваць несов.

1. (от чего-л.) страда́ть;

п. ад зубно́га бо́лю — страда́ть от зубно́й бо́ли;

2. без доп. страда́ть, му́читься, терза́ться;

усё жыццё ~туе — всю жизнь страда́ет (му́чится)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прысвяці́ць сов., в разн. знач. посвяти́ть;

п. жыццё маста́цтву — посвяти́ть жизнь иску́сству;

п. сябе́ наро́ду — посвяти́ть себя́ наро́ду;

п. дакла́д тво́рчасці Я́нкі Купа́лы — посвяти́ть докла́д тво́рчеству Я́нки Купа́лы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

БЕЛАРУ́СКАЕ НАВУКО́ВА-КУЛЬТУ́РНАЕ ТАВАРЫ́СТВА (БНКТ) у Маскве, згуртаванне беларускай інтэлігенцыі ў 1918—19. Створана пры садзеянні Беларускага нацыянальнага камісарыята. Асн. задачы: развіццё навукі і культуры Беларусі, правядзенне культ.-асв. работы сярод беларусаў. На першым пасяджэнні (14.7.1918) прысутнічала больш за 1000 чал. У т-ва ўваходзілі У.І.Пічэта (старшыня праўлення), В.Р.Брайцаў, Я.Л.Дыла, В.І.Качалаў, М.К.Любаўскі, Ф.Ф.Турук, М.А.Янчук і інш. Т-ва планавала выданне матэрыялаў па этнаграфіі Беларусі, зборнікаў бел. фальклору і бел. л-ры, гіст. і эканам. літаратуры. Быў падрыхтаваны час. «Белорусская жизнь» (не выйшаў).

В.У.Скалабан.

т. 2, с. 397

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЕРАЗО́ЎСКІ Максім Сазонтавіч

(27.10.1745, г. Глухаў Сумскай вобл., Ўкраіна — 2.4.1777),

расійскі кампазітар. З канца 1750-х г. жыў у Пецярбургу. У 1769—73 вучыўся ў Балонскай філарманічнай акадэміі (у 1771 атрымаў званне акадэміка-кампазітара). Пасля вяртання з Італіі, дзе жыў у 1766—74, залічаны ў Прыдворную пеўчую капэлу. Аўтар оперы «Дэмафонт» (лібр. П.Метастазіо, 1773), духоўных канцэртаў, богаслужэбных песнапенняў. Майстар хар. пісьма а капэла, разам з Дз.Бартнянскім стварыў новы класічны тып рус. хар. канцэрта.

Літ.:

Рыцарева М. Композитор М.С.Березовский: Жизнь и творчество. Л., 1983.

т. 3, с. 106

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

малі́на ж.

1. (одна ягода малины) мали́нина, мали́нка;

2. (горячий отвар и варенье) мали́на;

паі́ць ~най — пои́ть мали́ной;

◊ не жыццё, а м. — погов. не жизнь (не житьё), а мали́на

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

халасты́ в разн. знач. холосто́й;

х. чалаве́к — холосто́й челове́к;

~то́е жыццё — холоста́я жизнь;

х. ход машы́ны — холосто́й ход маши́ны;

х. патро́н — холосто́й патро́н;

◊ на ~ты́м хаду́ — на холосто́м ходу́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

поко́нчить сов. ско́нчыць, пако́нчыць;

поко́нчить де́ло ми́ром ско́нчыць спра́ву мі́рам;

поко́нчим с э́тим раз навсегда́ ско́нчым гэ́та раз назаўсёды;

◊

поко́нчить с собо́й пако́нчыць з сабо́ю;

поко́нчить жизнь самоуби́йством ско́нчыць жыццё самагу́бствам.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)