до́сціп, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Здольнасць трапна, востра і з гумарам сказаць што-н., тонка парыраваць чыю-н. думку.

Досціпу яму не пазычаць.

2. Востры жарт.

З’едлівы д.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

яць, -я, м.

Назва літары «Ѣ», што абазначала ў старажытнасці асаблівы гук, які пазней супаў з «е».

◊

На яць (разм., жарт.) — вельмі добра, як патрабуецца.

Выканаць што-н. на яць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зае́зджаны, ‑ая, ‑ае.

Знясілены частай і працяглай яздой, работай без адпачынку. Заезджаны конь. // перан. Даўно ўсім вядомы; збіты. Заезджаная тэма. Заезджаны жарт.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паміна́льнік, ‑а, м.

Сшытак або кніжка са спісам для памінання ў царкве. // Разм. жарт. Наогул кніжка для запісаў чаго‑н. для памяці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праму́дры, ‑ая, ‑ае.

1. Уст. Які валодае высокай мудрасцю, вельмі мудры. Прамудры чалавек.

2. Разм. жарт., іран. Цяжкі для разумення, засваення, мудрагелісты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

загара́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і зага́рваць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. гл. загарэць.

2. перан. Бяздзейнічаць, рабіць вымушаны адпачынак у рабочы час (разм., жарт.).

Насення не падвезлі, сеяльшчыкі загараюць на полі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

крупі́на, -ы, мн. -ы, -пі́н, ж.

Асобнае зерне круп.

◊

Крупіна за крупінай ганяецца з дубінай (разм., жарт.) — пра вельмі рэдкую страву.

|| памянш. крупі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

га́льштук, -а, мн. -і, -аў, м.

Стужка, палоска тканіны, якая завязваецца вузлом ці бантам пад каўняром сарочкі, блузы.

Завязаць г.

◊

Залажыць за гальштук (разм., жарт.) — выпіць спіртнога.

|| прым. га́льштучны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жа́ртачкі, ‑чак; адз. няма.

Разм.

1. Тое, што і жарт (у 1 знач.). Кошцы жартачкі, а мышцы смерць. Прыказка.

2. у знач. вык. Пра вельмі складаную задачу, сітуацыю. — Жартачкі — пракарміць сотні сем’яў! — усхвалявана гаварыў Сцяпура. Новікаў.

3. у знач. вык. Вельмі проста, лёгка. — Ой, дзядзька Нупрэй! — усклікнула цётка. — Вам усё жартачкі, а я як падумаю, што акно прыйдзецца затыкаць падушкай, дык аж сорам перад людзьмі. Рылько.

•••

Не жартачкі — тое, што і не жарт(ы) (гл. жарт). Не жартачкі — ехаць на тры месяцы, можна сказаць, на самастойную працу. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

свіста́ць, свішчу́, сві́шчаш, сві́шча; свішчы́; незак.

1. Утвараць свіст.

С. у свісток.

С. у пальцы.

Свішча паравоз.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ліцца з сілаю (пра вадкасць).

З крана свішча вада.

3. перан. Не працаваць, гультаяваць (разм.).

Цэлы месяц свістала, а грады травой зараслі.

◊

Вецер свішча ў кішэнях (разм., жарт.) — няма грошай.

Свістаць у кулак (разм., жарт.) — растраціўшыся, сядзець без грошай.

|| аднакр. сві́снуць, -ну, -неш, -не; -ні (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)