◎ Перапёнка ’планка з адтулінай для млёна’ (іўеў., ЛА, 4). усх.-беласт.перэпёнка ’жалезны круг, які злучае рукаяткі плуга’ (Смул.). Відаць, утворана ад перапяць, перапнуць (гл.), параўн. польск.przepiąć ’счапляючы, ахопліваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
quoin
[kɔɪn]1.
n.
1) рог сьцяны́або́ буды́ніны
2) наро́жны ка́мень
3) клін -а m. (драўля́ны або́жале́зны)
2.
v.t.
клінава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
airtight
[ˈertaɪt]
adj.
1) шчы́льны, гэрмэты́чны
2) Figur. пэ́ўны, до́бра забясьпе́чаны, без слабы́х пу́нктаў, непрабі́ўны, “жале́зны”
an airtight defense — до́бра забясьпе́чаная абаро́на
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
vitriol
[ˈvɪtriəl]
n.
1) купарва́с -у m.
blue vitriol — медзяны́ купарва́с
green vitriol — жале́зны купарва́с
2) се́рная кіслата́
3) зье́длівасьць, во́страя кры́тыка
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
гак
(польск. hak, ад ням. Haken)
жалезны крук для падвешвання, трымання або зачэплівання чаго-н. (напр. зачэп у багры, шып у падкове).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кля́мар
(ст.-польск. klamra, klamer, ад с.-в.-ням. klamer)
жалезны прут або паласа з загнутымі канцамі для мацавання драўляных частак будынка.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ненаві́сны, ‑ая, ‑ае.
Які выклікае нянавісць, агіду. Крыўдна было думаць, што дарагія твайму сэрцу мясціны ўжо топча жалезны бот ненавіснага акупанта.Паслядовіч.Шапацеў ненавісны халодны дождж.Васілеўская.// Які выражае нянавісць, поўны нянавісці. «А-а, праклятая!» — Аксіння бліснула на Акульку ненавісным позіркам і спынілася.Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БАМБА́РДА
(франц. bombarde),
адзін з першых узораў артыл. гарматаў (14—16 ст.). Выкарыстоўваліся пры аблозе і абароне крэпасцяў. Жалезны або бронзавы ствол бамбарды ўкладаўся ў драўляную калоду (зруб), якая ўпіралася ў пáлі ці мураваную сцяну. Калібр 1000 мм, маса бамбарды 14—19 т, маса каменнага ядра 300—400 кг, далёкасць тральбы да 700 м.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
барэ́тэр
(англ. barretter)
стабілізатар сілы току, прылада ў выглядзе запоўненага вадародам шклянога балона, унутры якога змешчаны тонкі жалезны дрот, выкарыстоўваецца ў радыёэлектронных прыборах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
epoka
ж. эпоха;
epoka brązu (żelaza) — бронзавы (жалезны) век;
epoka lodowcowa (lodowa) — ледавіковы перыяд
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)