поми́ловать сов.

1. памі́лаваць; (простить) дарава́ць (каму); (смилостивиться) злі́тавацца (над кім);

2. (отменить наказание) юр. памі́лаваць;

поми́луй(те)! змі́луйся (змі́луйцеся)!, злі́туйся! (злі́туйцеся)!; (да что ты, что вы!) (ды) што ты (вы)!; (простите!) дару́йце!, выбача́йце!; (постой, постойте!) пасто́й(це)!, пачака́й(це)!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

náchtragen

* vt

1) (j-m) насі́ць (што-н. за кім-н.)

2) уно́сіць дадатко́ва, прыбаўля́ць

3) (j-m) не дарава́ць (чаго-н. каму-н.), быць злапа́мятным (у адносі- нах да каго-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

beschéiden

I

a сці́плы, памярко́ўны

II

* vt

1) інфармава́ць, паведамля́ць (рашэнне)

2)

(j-m) ~ — паэт. надава́ць (каму-н. што-н.); дарава́ць, дары́ць, дава́ць (каму-н. што-н.)

jédem séinen Teil ~ — выдзяля́ць ко́жнаму яго́ ча́стку

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

vergében

*

I

vt (D)

1) прадстаўля́ць, перадава́ць, аддава́ць, раздава́ць (што-н. каму-н.); размярко́ўваць (што-н.)

noch zu ~ — яшчэ́ свабо́дны; разм. незаму́жняя

2) дарава́ць, праба́чыць

2.

:

sich (D) [séinem Ánsehen] étwas ~ — тра́ціць [губля́ць] сваю́ го́днасць

II

гл. vergeblich

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

выбача́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е; незак., каму, каму за што, на што і без дап.

1. Не караць за што‑н., дараваць. [Дзед Мароз:] — Выбачай мне за спазненне, Што ні хочаш — я ў імгненне Для цябе [Міхася] зраблю. Кірэенка. Сорам добрай гаспадыні даваць такі хлеб чужым людзям. А што ж інакш рабіць? Што ж, няхай.. [Кастусь] выбачае. Чорны.

2. заг. выбачай(це). Ужываецца пры звароце да каго‑н. (часам як пабочнае слова), калі просяць прабачэння за турботы, непрыемнасць і пад. Госць падаўся да дзвярэй, але зноў авалодаў сабою і спакойна сеў. — Выбачайце, я ўзнерваваны. Чорны. [Жэня:] — Выбачайце, Віктар Сяргеевіч, мы вас патурбавалі... Якімовіч. // Ужываецца як форма пратэсту, нязгоды. [Дзед Бадыль:] — Дзеўка — золата, а на пасаг выбачайце! Крапіва. Каламуціцца ноч. Расшчапляецца атам. Гэта зноў Вы з вайной? Выбачайце, паны дыпламаты. Лужанін.

3. каго. Прызнаваць, што хто‑н. заслугоўвае даравання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штука́рства, ‑а, н.

1. Паводзіны, учынкі штукара (у 3 знач.); дзіўныя, незвычайныя дзеянні, штукі (у 4 знач.). Вечарамі, калі камеры замыкаліся на ўсю ноч, зняволеныя прараблялі розныя цікавыя штукарствы, напрыклад, падыманне чалавека кончыкамі пальцаў, або падыманне самога сябе на нары. Колас. Калапскі вёў сваю пракурорскую справу больш сумленна, пазбягаў грубых падманаў, штукарства і ашуканства, трымаўся салідна і спакойна. Машара. [Віця] марыць вырасці мужным і смелым, а што ні зробіць — усё называюць штукарствам, дураслівасцю. Шыловіч.

2. Стварэнне танных знешніх эфектаў, разлічаных на тое, каб сваёй незвычайнасцю ўразіць каго‑н. Маладнякоўскія кіраўнікі не маглі дараваць Я. Коласу яго іранічнага стаўлення да .. паэтычнага штукарства. «Полымя». Талент чалавека заўсёды мае патрэбу ў адкрыцці, бо не адкрыты і не ўспешчаны людскою ўвагаю, ён можа астацца толькі штукарствам, з якога людзі будуць добразычліва сабе пасміхацца. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адпусці́ць

1. entlássen* vt; (géhen) lássen* vt, zíehen lássen*;

2. (даць свабоду) fréilassen* аддз vt; láufen lássen*; j-m die Fréiheit schénken;

3. (тавар і г. д) verkáufen vt, áusliefern vt;

4. (паслабіць вяроўку і г. д) náchlassen* vt, entspánnen vt, lóckern vt;

5. (дараваць віну, грахі і г. д) vergében* vt, verzéihen* vt;

◊ адпусці́ць сло́ўца éinen Kommentár ábgeben*; éinen Witz máchen (жартаваць)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

адпусці́ць, -пушчу́, -пу́сціш, -пу́сціць; -пу́шчаны; зак.

1. каго-што. Дазволіць каму-н. пайсці, паехаць куды-н.

А. дзяцей дадому.

Абслужыўшы, даць магчымасць пайсці.

А. пакупнікоў.

А. машыну.

2. каго-што. Вызваліць, выпусціць.

А. затрыманых.

А. на волю птушку.

3. што. Аслабіць, зрабіць менш нацягнутым, заціснутым.

А. дзягу.

А. лейцы.

4. перан., каго-што, звычайна безас. Пра хваробу, боль, надвор’е і пад., стаць больш слабым, сціхнуць, аслабець, памякчэць, паменшыцца (разм.).

Пад раніцу хвароба адпусціла.

5. што. Прадаць, выдаць пэўную колькасць чаго-н.

А. тавар.

А. прадукты.

6. што. Выдзеліць для якой-н. мэты.

А. сродкі на будаўніцтва школы.

7. што. Адгадаваць валасы, пазногці і пад.

А. вусы.

А. бараду.

8. што. Сказаць нечакана (разм., жарт.).

А. вострае слоўца.

А. трапны жарт.

9. што. Зрабіць мякчэйшым, зменшыць гарт (металу; спец.).

А. сталь.

10. што. Дараваць (грэх, віну і пад.).

А. грахі.

|| незак. адпуска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. во́дпуск, -у, м. (да 3—6 і 9 знач.), адпуска́нне, -я, н. (да 1—7 знач.) і адпушчэ́нне, -я, н. (да 10 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

entschúldigen

1.

vt дарава́ць, выбача́ць

2.

(sich)

(bei j-m, wegen G) прасі́ць праба́чыць, прасі́ць прабачэ́ння (у каго-н. за што-н.)

◊ wer sich entschúldigt, klagt sich an — ≅ на зло́дзеі ша́пка гары́ць; хто парася́ ўкра́ў, у таго́ ў вуша́х пішчы́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

дзіця́чы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да дзіцяці (у 1 знач.). Дзіцячы ўзрост. Дзіцячыя хваробы. □ [Лабановіч] устаў, калі ўжо ў школе чуліся дзіцячыя галасы. Колас. [Наста] пазнала ў цемры — гэта ён, Андрэй Саковіч — друг дзіцячых дзён. З. Астапенка. // Які належыць дзіцяці. [Люда] на хаду, не гледзячы, падала .. [Юрку] руку і з нейкай асаблівай, небывалай цеплынёй адчула ў сваёй руцэ дзіцячыя пальчыкі. Брыль.

2. Уласцівы дзіцяці, дзецям. Гэты невялічкі куток ператварыўся ў маёй дзіцячай фантазіі ў казачны лес з незвычайнымі істотамі. Бядуля. Салодкі сон дзіцячы пасля пылу, духмень. Лынькоў. // перан. Неўласцівы даросламу, не сталы. Дзіцячыя разважанні. Дзіцячы розум. □ — Дараваць сабе не магу, нашто я тады чытала табе свой верш. Ну, але ты глядзі на гэта, як на дзіцячую забаўку. Колас.

3. Прызначаны для дзяцей. Дзіцячая літаратура. Дзіцячая каляска. □ «Даведаюся, ці ёсць у дзіцячым вагоне месцы», — рашыла Таня. Даніленка.

•••

Дзіцячая пляцоўка гл. пляцоўка.

Дзіцячы дом гл. дом.

Дзіцячыя яслі гл. яслі.

Дзіцячы лепет гл. лепет.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)