◎ По́геладзь ’імжа’ (Сцяшк. Сл.). Няясна. Магчыма, можна суаднесці з джолыдь (драг., Лучыц-Федарэц, вусн. паведамл.), укр.ожеледица ’галалёдзіца’, рус.ожеледь ’тс’, ’наледзь на дрэвах’, гледзьі глюдь ’галалёдзіца’, поглездка ’галалёдзіца; коўзанне па лёдзе’ (гл. гладкі). Мог адбыцца перанос значэння з выніку на прычыну: наледзь на дрэвах ці галалёдзіца часта з’яўляюцца пасля адлігі з імжой.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
glassy
[ˈglæsi]
adj.
1) люстраны́, гла́дкі; празры́сты
2) цьмя́ны; вя́лы; нежывы́
glassy eyes —
а) во́чы зь вя́лым, тупы́м по́зіркам
б) засты́лыя, шкляны́я во́чы (паме́рлага)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
gładki
гладкі; роўны; плаўны;
gładki w obejściu — ветлівы ў абыходжанні;
rozbój na ~ej drodze — разбой на вялікай дарозе (сярод белага дня)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
slick
[slɪk]1.
adj.
1) гла́дкі, бліску́чы, прыгла́джаны (пра валасы́)
2) informal спры́тны; ху́ткі; хі́тры
a slick excuse — хітры вы́крут
2.
adv.
гла́дка; хі́тра; спры́тна
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ла́сы, ‑ая, ‑ае.
1. Вельмі смачны. Ласы кусок.
2.нашто, дакаго‑,чаго‑н. Які мае асаблівую цягу да каго‑, чаго‑н.; прагны, сквапны. Жвавы, гладкі конік рупліва перабіраў нагамі і весела ёкаў: відаць, не толькі сенам кормлены, але і да аўса ласы.Новікаў.Ласы на чужыя прыпасы.Прыказка.//Разм. Які выражае ахвоту, захапленне, прагнасць; ахвочы. Гаспадар .. таксама меў ласае вока на дачку пана каморніка.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Загла́духа ’зайздросніца’ (Сцяшк.). Параўн. рус.урал.загла́д ’верхавод’, загла́дка ’апошняя смачная ежа’, заглядчик ’той, хто падглядвае’. Не выклікае сумненняў суфікс ‑уха і дзеяслоўны прэфікс за‑, але няясны корань. Калі гляд‑ зразумела семантычна ад заглядваць > ’зайздросціць’ (той жа ход, што зайздросціць, завідаваць, гл. гэтыя словы), тады пераход лʼ > л і націск незразумелыя. Калі ж ад глад‑ (параўн. гладкі), патрабуе тлумачэння семантычны бок.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БІ́СА,
карэта сапраўдная (Eretmochelys imbricata), паўзун сям. марскіх чарапах. Адзіны від роду, 2 падвіды: адзін у Атлантычным ак. і Міжземным м., другі ў Ціхім і Індыйскім акіянах.
Даўж. панцыра 80—90 см. Рагавыя шчыткі панцыра маладых асобін чарапіцападобна налягаюць адзін на адзін, у дарослых спінны шчыт гладкі. Размнажаюцца на сушы. Самкі ў глебу адкладваюць 150—200 яец. Кормяцца малюскамі, асцыдыямі, членістаногімі, водарасцямі. З рагавых шчыткоў бісы — «карэй» (адсюль другая назва) робяць чарапахавыя вырабы; мяса і яйцы выкарыстоўваюць у ежу. Занесена ў Чырв. кнігу МСАП.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ту́чный
1. сы́ты, тлу́сты, по́ўны, гла́дкі;
2.(о земле) тлу́сты, урадлі́вы;
3.(о колосе, зерне)я́драны, налі́ты, по́ўны; (сочный и густой — о траве или с густой и сочной травой — о луге) сакаві́ты, со́чны, сакаўны́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
то́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Наезджаны, гладкі, роўны (пра дарогу, шлях). [Буйскі] шпарка ішоў па торнай дарозе на поўнач.Шамякін.Неўзабаве .. [Туравец і Шашура], выбраўшыся ўжо зноў на горны шлях, пад’ехалі да рэгуліровачнага паста.Мележ.Торная, выгладжаная палазамі санак, .. [дарога] зырка паблісквала перад вачамі, бура-рыжаватай істужкай бегла ў глыбіню лесу.М. Ткачоў.
2.перан. Адкрыты, даступны, шырокі (пра жыццёвы шлях). Свет расчынен вам [дзецям] прасторны, Зняты ўсе парогі, Каб пракласці шлях свой горны.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ро́ўны, -ая, -ае.
1.Гладкі, прамы, які не мае ўзвышэнняў, патаўшчэнняў, выгібаў.
Роўная мясцовасць.
Дарога ідзе роўна (прысл.). Роўнае вудзільна.
2. Аднолькавы, надта падобны, такі ж (па велічыні, значэнні, якасці).
Роўныя сілы.
На роўных пачатках.
Быць роўным каму-н. Гаварыць як з роўным (наз.). Як роўныя (на роўных правах, падставах, у роўных адносінах).
3. Раўнамерны, спакойны.
Р. пульс.
Роўна (прысл.) дыхаць.
Р. голас.
4. Пастаянна аднолькавы і спакойны, ураўнаважаны.
Роўнае жыццё.
Р. характар.
5. Цалкам аднолькавы па велічыні.
Роўныя долі.
6. Які знаходзіцца на адной лініі з кім-, чым-н. (па вышыні, глыбіні і пад.).
Кукуруза вырасла роўная з чалавекам.
○
Роўны лік — лік круглымі лічбамі, без дробаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)