скаро́дзіць, ‑роджу, ‑родзіш, ‑родзіць іскарадзі́ць, ‑раджу, ‑родзіш, ‑родзіць; незак., што і без дап.
1. Разрыхляць бараной зямлю. Вадзіць каня на начлег я пачаў з год васьмі, скародзіць і араць, — калі яшчэ не ставала сілы ўскласці плуг на калёсы.Русецкі.// Апрацоўваць пры дапамозе бараны ўсходы пасеянага, пасаджанага. — Тады запрагайце, хлопцы, коней і гайда ячмень скародзіць! — распарадзілася Нінка.Сяркоў.
2. Пакідаць баразну, след. [Янук] скародзіў .. [нагамі] снег, упіраючыся ў кожны выступ зямлі.Лупсякоў./уперан.ужыв.Зноў завялі сець, зноў пачалі скародзіць мора.Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смык, ‑а; мн. смыкі, ‑оў; м.
1. Драўляная палачка з напятым удоўж яе пучком конскіх валасоў, дотыкам якой да струн якога‑н. музычнага інструмента ўтвараюць адпаведныя гукі. Дайце скрыпку мне маю, Дайце мне мой смык! Я зайграю, запяю, Як жыве мужык.Купала.Настаўнік зняў са сцяны скрыпку, настроіў сяк-так струны і пачаў вадзіць па іх смыкам.Колас.
2.Уст. Прымітыўная барана. Не толькі на «лядах», але нярэдка і на стараворыўных глебах скарыстоўваўся першабытны смык — прылада, якую рабілі з яловых плашак.«Помнікі».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
verkóhlen
I
1.
vt абву́гліваць, ператвара́ць у ву́галь
2.
vi абву́глівацца
II
vtразм. паке́пліваць (з каго-н.); абду́рваць, вадзі́ць за нос (каго-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
павадзі́ць, ‑ваджу, ‑водзіш, ‑водзіць; зак.
1.каго. Вадзіць на працягу нейкага часу. Павадзіць каня. Павадзіць гасцей па горадзе. □ [Дзядуля:] — Такую рыбу трэба павадзіць, стаміць як след, а тады ўжо цягнуць...Ляўданскі.
2.чым. Зрабіць некалькі рухаў чым‑н. па якой‑н. паверхні. Павадзіць указкай па карце. Павадзіць пальцам па старонцы кнігі. □ Поп моўчкі прысеў каля мяне, павадзіў пальцамі па бровах і закурыў.Чорны.// Зрабіць некалькі рухаў у розных напрамках. Распытаўся доктар, што і як, патрымаўся за ручку ў малога, запалку запаліў, павадзіў перад вачыма.Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́вад1 (БРС) ’заключэнне’ (Др.-Падб., Яруш.), укр.вивід ’вывад, вынік’, рус.вывод ’заключэнне, вынік’, польск.wywód ’доказ, тлумачэнне, высвятленне’, чэш.vývod ’вывад, заключэнне’, славац.vývod ’тс’. Утворана бязафіксным спосабам ад дзеяслова выво́дзіць (да вадзі́ць), значэнне ’заключэнне, вынік’ другаснае на падставе першаснага ’вывядзенне каго-небудзь або чаго-небудзь за межы чаго-небудзь’ (Шанскі, 1, В, 219; Брукнер, 628).
Вы́вад2, ву́вод: «ейцэ на вуводзі», г. зн. ’наклюнутае’ (КСТ). Утворана шляхам зваротнай дэрывацыі ад выво́дзіць ’выседжваць (яйка)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вадзі́ццанесов.
1.в разн. знач. води́ться;
у рацэ́ во́дзяцца акуні́ — в реке́ во́дятся о́куни;
як звыча́йна во́дзіцца ў нас — как обы́чно во́дится у нас;
чаго́ ты з ім во́дзішся? — заче́м ты с ним во́дишься?
2.страд. води́ться; см.вадзі́ць1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Quod cibus aliis, aliis est atrum venenum
Што для адных ‒ ежа, для другіх ‒ згубная атрута.
Что для одних еда, для других ‒ губительный яд.
бел. Здароваму жывату і рэдзька не вадзіць, а хвораму і масла шкодзіць. Кату жарты/смешкі, а мышцы смерць.
рус. Что одному впрок, то другому отрава. Что лошади в пользу, то мыши смерть. Кому свет, а мне потёмки. Кому скоромно, а мне на здоровье. Кому воровство, а ему ремесло. Кому мученье, а Трифону ученье.
фр. A l’aigle seule il est permis de regarder le soleil (Одному орлу позволительно смотреть на солнце). Ce qui nuit à l’un duit à l’autre (Что вредно одному, другому на пользу).
англ. One man’s meat is another man’s poison (Что одному мясо, другому ‒ яд).
нем. Der Kranke und der Gesunde haben ungleiche Stunde (Больному и мёд невкусен, а здоровый камень ест).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
памо́чнік, ‑а, м.
1. Той, хто памагае каму‑н. у чым‑н.; памагаты (у 1 знач.). [Грыша] лепш за ўсіх займаўся ў аўтамабільным гуртку, першым навучыўся вадзіць машыну і быў добрым памочнікам Сцяпану Захаравічу ў дарозе.Жычка.
2. Службовая асоба, якая дапамагаў па службе іншаму, асноўнаму работніку і з’яўляецца яго намеснікам. У воласці я застаў пісара і яго памочніка.Колас.Павел адразу пазнаў у .. [хлопчыку] малодшага брата Івана Сянчэні — Сярожу, які вучыўся на памочніка машыніста.Шахавец.
3.Разм. Тое, што і памагаты (у 2 знач.). Кірыл стаў фашысцкія памочнікам, вылюдкам, як сама Амельяніха яго называла.Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасу́дзіна, ‑ы, ж.
1. Асобны прадмет посуду, у які можна наліць, насыпаць ці пакласці што‑н. І раптам цешча перамянілася. Міску з крупнікам не сунула на стол, як заўсёды, а наадварот — паставіла яе беражліва, бы надзвычай крохкую дарагую пасудзіну.Б. Стральцоў.// Шкляны выраб, ёмістасць для хімічных рэчываў, лякарства і пад.
2.Разм. Судна, лодка, карабель. Лодка зрабіла імклівы наўкруг, вынеслася на сярэдзіну ракі. Я любаваўся, як увішна ўпраўляўся з пасудзінай рыбак.Чыгрынаў.Сілівону з цямна да цямна даводзілася вадзіць цераз раку старую сваю пасудзіну, збітую з дошак.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лікава́нне ’баляванне, банкет’, ’радасць, весялосць’ (Нас.), лікава́ць ’праяўляць вышэйшую ступень радасці з выпадку выдатнай падзеі’ (ТСБМ), укр.ликувати ’тс’, лик ’натоўп, сход’, рус.ликовать, ст.-рус.ликовати ’тс’, ’вадзіць карагоды, спяваць’, ’спяваючы ўслаўляць’, ст.-слав.ликъ ’хор, натоўп’, балг.лик ’хор’. Да прасл.likъ, якое (паводле Фасмера, 2, 495) было запазычана з гоц.laiks ’танец’, laikan ’скакаць’, ст.-ісл.leikr ’гульня’, — яны з’яўляюцца роднаснымі да літ.láigyti ’насіцца’, ст.-інд.rḗjate ’скача, трасецца’, н.-перс.ālēχtan ’скакаць, брыкацца’, ст.-грэч.λιγαίνω ’моцна ўсхваляю, спяваю’.