існава́ць, існу́ю і існую́, існу́еш і існуе́ш, існу́е і існуе́; існу́й; незак.

1. Быць у наяўнасці; мецца.

Існуюць розныя думкі адносна гэтага.

2. чым і на што. Здабываць сродкі для жыцця якім-н. чынам.

І. на сродкі бацькоў.

3. Жыць няпоўным жыццём, без радасці, без задавальнення.

Не жыў, а існаваў.

|| наз. існава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

існава́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. існую́ існуё́м
2-я ас. існуе́ш існуяце́
3-я ас. існуе́ існую́ць
Прошлы час
м. існава́ў існава́лі
ж. існава́ла
н. існава́ла
Загадны лад
2-я ас. існу́й існу́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час існуючы́
існу́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

існава́ць несов., в разн. знач. существова́ть; (иметь место в быту — ещё) бытова́ть;

гэ́та дрэ́ва існу́е больш за сто гадо́ў — э́то де́рево существу́ет бо́лее ста лет;

і. на сро́дкі бацько́ў — существова́ть на сре́дства роди́телей;

гэ́ты звы́чай ~ну́е ў наро́дзе — э́тот обы́чай существу́ет (быту́ет) в наро́де

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

існава́ць, існую, існуеш, існуе; незак.

1. Быць у наяўнасці; мецца. Перастаць існаваць. □ Гэта была самая найкарацейшая сцежка, каб прайсці лес, і існавала яна тут здаўн[а]. Чорны. Ігнась пачаў заўважаць, што між Лявонам і Довідам існуе нейкая непрыкметная сувязь, якую яны абодва ўтойваюць ад хатніх. Чарнышэвіч. // Служыць для якой‑н. мэты. Правілы існуюць для таго, каб іх выконвалі.

2. Быць жывым; жыць (у 1 знач.). — Жывеш? — Як бачыш, рухаюся, існую. А ты? — Дыхаю. Значыцца, таксама існую... Лынькоў. // чым і на што. Здабываць сродкі для жыцця якім‑н. чынам. Існаваць на сродкі бацькоў. // Жыць няпоўным жыццём, без радасці, без задавальнення. Калі бяссоннымі начамі Ля вокан сцежак не таптаў, — Хоць ты і быў тут, поруч з намі, Ты ўсё ж не жыў, а — існаваў. Рудкоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

существова́ть несов. існава́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бытова́ть несов. бытава́ць, існава́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адме́рлы, -ая, -ае.

Які перастаў існаваць, адмёр.

Адмерлыя парасткі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зні́клы, -ая, -ае.

Які знік, перастаў існаваць, стаў нябачным.

З. страх.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

існава́нне, -я, н.

1. гл. існаваць.

2. Жыццё, спосаб жыцця.

Сродкі на і.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

асмафі́л

‘мікраарганізм, які здольны існаваць у пэўным хімічным асяроддзі’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. асмафі́л асмафі́лы
Р. асмафі́ла асмафі́лаў
Д. асмафі́лу асмафі́лам
В. асмафі́ла асмафі́лаў
Т. асмафі́лам асмафі́ламі
М. асмафі́ле асмафі́лах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)