я́шчарка

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. я́шчарка я́шчаркі
Р. я́шчаркі я́шчарак
Д. я́шчарцы я́шчаркам
В. я́шчарку я́шчарак
Т. я́шчаркай
я́шчаркаю		 я́шчаркамі
М. я́шчарцы я́шчарках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

салама́ндра, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

Хвастатая земнаводная жывёла, падобная да яшчаркі.

Гіганцкая чорная с.

|| прым. салама́ндравы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

слі́вень, слі́ўня, мн. слі́ўні, слі́ўняў, м.

1. Род бязногай, падобнай да змяі яшчаркі.

2. Вераценніца, ядавітая змяя бурага (самцы) або шэрага (самкі) колеру.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вераце́нніца, ‑ы, ж.

Від бязногай, падобнай на змяю яшчаркі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

я́шчаркавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да яшчаркі. уласцівы ёй.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

псамафі́лы, ‑аў; адз. псамафіл, ‑а, м.

Спец. Жывёліны, якія жывуць у пясках (напрыклад, пясчаная блыха, яшчаркі, тушканчыкі).

[Ад грэч. psámmos — пясок і philéō — люблю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Жаўтапу́зік ’від бязногай яшчаркі’. Рус. дыял. желтопу́з ’від вужа’, укр. жовтопу́з ’від бязногай яшчаркі’; параўн. чэш. želtopusik ’від паўзуноў Ophisaurus apus’. Складанае ўсх.-слав. слова ўтворана з желт‑о‑пуз (гл. жо́ўты і пу́за). Бел. форма — памянш. з суфіксам ‑ік. Чэш. слова мае ў другой частцы, відаць, кампанент pus ‑a ’рот’, г. зн. азначае ’жаўтароцік’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

слі́вень, сліўня, м.

Род бязногай, падобнай на змяю яшчаркі. Спажывы .. [буслам] было тут шмат: і гадзюкі, і сліўні, і жабы, і розная іншая драбяза вялася. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

я́шчарка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Невялікі паўзун з доўгім хвастом і прадаўгаватым целам, пакрытым дробнай рагавой луской. Млеюць яшчаркі зялёныя ад смагі. Панчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сык, ‑у, м.

Разм. Тое, што і сыканне. Жабы, яшчаркі і гады — Усе жыццю без меры рады — Паднялі страшэнны сык, Выстаўляючы язык. Крапіва. Веставы сваім сыкам збіў [Лукашыка] з тропу. Дамашэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)