я́ры
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
я́ры |
я́рая |
я́рае |
я́рыя |
| Р. |
я́рага |
я́рай
я́рае |
я́рага |
я́рых |
| Д. |
я́раму |
я́рай |
я́раму |
я́рым |
| В. |
я́ры (неадуш.)
я́рага (адуш.) |
я́рую |
я́рае |
я́рыя (неадуш.)
я́рых (адуш.) |
| Т. |
я́рым |
я́рай
я́раю |
я́рым |
я́рымі |
| М. |
я́рым |
я́рай |
я́рым |
я́рых |
Крыніцы:
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
я́ры, ‑ая, ‑ае.
1. Азлоблены, гнеўны, раз’юшаны. Яшчэ і папы тады, ярыя такія, старарэжымныя, былі, і а імі трэба было вытрымаць добрую сутычку. Ермаловіч.
2. Празмерны ў сваім праяўленні; вельмі моцны. Ты толькі ў заўтрашняе глянь! Узнятая напорам ярым, увесь свет калгасная ралля да іншых дзён вядзе, таварыш! Дудар. У гневе ярай бітвы Я перамог амаль. Караткевіч.
3. Поўнасцю адданы чаму‑н. (якой‑н. справе, занятку і пад.). Яры рэакцыянер. Яры манархіст. □ Права народнай гаворкі на ўжыванне ў царкве не маглі адмаўляць самыя ярыя паборнікі царкоўнаславяншчыны і старыны. Шакун.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́р
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
я́р |
яры́ |
| Р. |
я́ра |
яро́ў |
| Д. |
я́ру |
яра́м |
| В. |
я́р |
яры́ |
| Т. |
я́рам |
яра́мі |
| М. |
я́ры |
яра́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
яр-мядзя́нка, яры-мядзянкі, ДМ яры-мядзянцы, ж.
Зялёная фарба, якая атрымліваецца ў выніку акіслення медзі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
яр-мядзя́нка, род. я́ры-мядзя́нкі ж. (краска) ярь-медя́нка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
крутабо́кі, ‑ая, ‑ае.
З крутымі бакамі. Збягалі да .. [Дзвіны] крутабокія звілістыя яры, жаўцелі пясчаныя выспы. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выве́дчык, ‑а, м.
Разм. Той, хто выведвае што‑н., тайна наглядае, сочыць за кім‑, чым‑н.; разведчык. Ляжыць пад рослым жытам Выведчык у яры. Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
збаразні́ць сов., в разн. знач. изборозди́ть;
яры́ ~ні́лі по́ле — овра́ги изборозди́ли по́ле;
маршчы́ны ~ні́лі твар — морщи́ны изборозди́ли лицо́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
п’яню́чы, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. незал. цяпер. ад п’яніць.
2. у знач. прым. Які прыводзіць да стану ап’янення; хмельны. Пачалі чарнець спачатку яры, яміны, лагчыны, а потым пачарнеў і ўвесь стэп, дыхнуў вільгаццю, запахла сырой травой і знік п’янючы мядовы водар. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
яр 1, ‑а, м.
Роў, лагчына. Лёгкія і высокія металічныя масты перакінуты цераз глыбокія яры з мелкімі рэчкамі недзе ўнізе. В. Вольскі. Перада мною распасціраліся зялёныя паплавы, чарназёмныя палі з глыбокімі ярамі. Якімовіч.
яр 2, ‑ы, ж.
Абл. Ярына. Прамытае паветра пахла спелаю яр’ю і соладам гваздзікоў. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)