я́лавічны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. я́лавічны я́лавічная я́лавічнае я́лавічныя
Р. я́лавічнага я́лавічнай
я́лавічнае		 я́лавічнага я́лавічных
Д. я́лавічнаму я́лавічнай я́лавічнаму я́лавічным
В. я́лавічны (неадуш.)
я́лавічнага (адуш.)		 я́лавічную я́лавічнае я́лавічныя (неадуш.)
я́лавічных (адуш.)
Т. я́лавічным я́лавічнай
я́лавічнаю		 я́лавічным я́лавічнымі
М. я́лавічным я́лавічнай я́лавічным я́лавічных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

я́лавічны

1. я́ловичный;

~ныя халя́вы — я́ловичные голени́ща;

2. говя́жий;

~нае мя́са — говя́жье мя́со

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

я́лавічны, ‑ая, ‑ае.

1. Тое, што і ялавы (у 2 знач.). Ялавічныя халявы.

2. Які мае адносіны да ялавічыны; прыгатаваны з ялавічыны. Ялавічныя катлеты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

я́лавічына, -ы, ж.

Мяса каровы як ежа.

|| прым. я́лавічны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

я́ловичный я́лавічны;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

говя́жий я́лавічны, гавя́джы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лой, ло́ю, м.

Нутраны тлушч (авечы, ялавічны).

Мазаць бліны лоем.

|| прым. ло́евы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

збой³, збо́ю, м. (спец.).

Галава, ногі і вантробы забітай жывёлы як ежа.

Ялавічны з.

|| прым. збо́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лой, лою, м.

Нутраны тлушч (авечы, ялавічны). На зэдліку каля прыпека ляжаў стос жоўтых бліноў і пачаты кружок авечага лою. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лой, лый, лаёк ’топлены авечы або ялавічны нутраны тлушч’ (ТСБМ, Нас., Сцяшк., Бяльк., Вешт., Клім., ТС, Булг., Сл. ПЗБ; КЭС, лаг.), ’авечы тлушч’ (Гарэц., Касп., Шат., Бес.), ’ялавічны тлушч’ (Яруш., Мат. Бых.), ’свечачнае сала’ (Грыг.; паўд.-усх., КЭС), ’свіное сала’ (горац., маг., КЭС). Укр. лій, рус. лой, польск. łój, чэш. lůj, славац. loj; славен. lǫj ’лейка’, серб.-харв. ло̑ј, макед. лой, лујот, балг. лой, ц.-слав. лои. Прасл. lojь ’топлены тлушч жывёл’. Утворана ад liti ’ліць’ (як bojь ад biti і да т. п.) і першапачаткова было nomen actionis (’ліццё’), пасля перайшло ў разрад nomen acti ’тое, што льецца, топіцца’ (Слаўскі, 5, 259; Фасмер, 2, 513). Сюды ж лоевы ’тлушчавы (аб свечцы)’ (Нас., ТС), лаёвы, лаевый ’тс’ (Гарэц., Др.-Падб., Грыг., Нас.), а таксама сувалк. łoi̯ić ’біць’, якое разам з чэш. slíti se ’ўхіліцца ад абавязкаў, не прыйсці куды-небудзь’, ulít se ’сачкануць’, ulejvák ’лодыр, сачок’, балг. радоп. лойам съ ’сцерагчыся, каб не ўдарылі пры гульні ў мяч’, ’пазбягаць цяжкай працы’ і інш., дазваляюць гіпатэтычна меркаваць аб тым, што ў адыменнага прасл. lojiti было апрача значэння ’намазваць тлушчам’ (гл. Слаўскі, 5, 146–147) таксама значэнне ’ісці, хутка рухацца, пазбягаць’ (Варбот, Этимология–73, 29–31; яна ж, СБЯ, 1981, 57).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)