я́касны, -ая, -ае.

1. гл. якасць.

2. Высокай якасці, лепшы.

Якасныя сталі.

Я. рамонт.

○

Якасны прыметнік — у граматыцы: прыметнік, што абазначае якасць, уласцівасць прадмета.

|| наз. я́каснасць, -і, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

я́касны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. я́касны я́касная я́каснае я́касныя
Р. я́каснага я́каснай
я́каснае		 я́каснага я́касных
Д. я́каснаму я́каснай я́каснаму я́касным
В. я́касны (неадуш.)
я́каснага (адуш.)		 я́касную я́каснае я́касныя (неадуш.)
я́касных (адуш.)
Т. я́касным я́каснай
я́каснаю		 я́касным я́каснымі
М. я́касным я́каснай я́касным я́касных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

я́касны в разн. знач. ка́чественный;

~ныя адро́зненні — ка́чественные разли́чия;

я. ана́ліз — хим. ка́чественный ана́лиз;

○ я. прыме́тнік — грам. ка́чественное и́мя прилага́тельное

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

я́касны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да якасці (у 3 знач.). Якасныя змены.

2. Высокай якасці; дабраякасны. — Хай у Баброва баліць галава, дзе дастаць цэменту, — гаворыць Сакоўская. — А тынкоўку будзем рабіць якасную. Мыслівец.

•••

Якаснае прыслоўе — у граматыцы — прыслоўе, утворанае ад якаснага прыметніка.

Якасны аналіз — у хіміі — даследаванне саставу рэчыва, вызначэнне ўваходзячых у яго склад элементаў.

Якасны прыметнік — у граматыцы — прыметнік, што абазначае такую якасць або ўласцівасць прадмета, якая можа праяўляцца з рознай ступенню інтэнсіўнасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

я́касць, -і, ж.

1. Характэрная адзінка, істотная ўласцівасць, якая адрознівае адзін прадмет ці з’яву ад другіх.

Колькасць і я.

Пераход да новай якасці.

2. Тая або іншая ўласцівасць, годнасць, ступень прыгоднасці каго-, чаго-н.

Я. работы.

Я. прадукцыі.

Выдатная я.

Высокія душэўныя якасці.

◊

У якасці каго-чаго, прыназ. з Р — як хто-, што-н.

Прысутнічаць у якасці наглядальніка.

|| прым. я́касны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Якасныя змены.

Якасныя адрозненні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ка́чественный я́касны;

ка́чественные показа́тели я́касныя пака́зчыкі;

ка́чественный ана́лиз хим. я́касны ана́ліз;

ка́чественное прилага́тельное грам. я́касны прыме́тнік;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

квалітаты́ўны, -ая, -ае (кніжн.).

Якасны.

К. метад.

|| наз. квалітаты́ўнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

квалітаты́ўны, ‑ая, ‑ае.

Кніжн. Якасны. Квалітатыўныя змены.

[Лац. qualitativus ад qualitas — якасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хі́мія, -і, ж.

1. Навука аб складзе, будове, уласцівасцях рэчываў і іх узаемных ператварэннях.

Неарганічная х.

Фізічная х.

2. Якасны склад чаго-н., атрыманы пры дапамозе спецыяльных метадаў і сродкаў.

Х. крыві.

Х. нафты.

|| прым. хімі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Прыло́ўчыць ’прыстасаваць’, прыло́ўчаныя ’прыстасаваныя’ (мядз., Жд. 3). Ад ло́ўкі ’спрытны, умелы, добры, якасны’ (гл.), якое працягвае прасл. *lovъkъ(jь).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)