ядране́ць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
ядране́е |
ядране́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
ядране́ў |
ядране́лі |
| ж. |
ядране́ла |
| н. |
ядране́ла |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ядране́ць несов., разг., в разн. знач. ядрене́ть; (о воздухе — ещё) свеже́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ядране́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Разм. Станавіцца больш ядраным (у 2–6 знач.). Ядранела ў лесе; пасека, здавалася, заліта дымам. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ядрене́ть несов., прост. ядране́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ся́дравы, сядро́вы ’халодны, сцюдзёны, золкі’ (баран., лях., Сл. ПЗБ; ЛА, 2, Сцяшк.), ся́драны ’тс’ (чэрв., Сл. ПЗБ; ЛА, 2), ся́драва ’халаднавата’ (Нас., Чач.), ся́драва, ся́драво, сядро́ва ’холадна, сцюдзёна’ (лях., асіп., Сл. ПЗБ; Сцяшк.), сідра́ва ’халаднавата, з сырым ветрам’ (Бяльк.), ся́драна ’сцюдзёна, холадна’ (чэрв., ЛА, 2), сядры́цца ’лютаваць (пра мароз)’ (чач., Жыв. НС). Паводле аўтараў Сл. ПЗБ (там жа), з літ. siaudrùs ’гулкі, звонкі ад холаду’, siadìmas ’гул, гудзенне, шапаценне’, што не пераконвае. Іншы шлях этымалагізацыі адкрываюць гэтыя словы ў значэнні ’цвердаваты, хрумсткі, ядраны’ (лях., Сл. ПЗБ, Сцяшк.), параўн. сядзёр (гл.), што дазваляе звязаць іх з наступнымі словамі, гл. Да семантыкі параўн. ядране́ць = рус. холодать (Некр. і Байк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тучне́ть несов.
1. (о ком-л.) сыце́ць, тлусце́ць, паўне́ць, гладчэ́ць;
2. (о земле) тлусце́ць, набіра́цца сі́лы;
3. (о колосе, зерне) ядране́ць, наліва́цца, паўне́ць; (о траве) станаві́цца сакаві́тым (больш сакаві́тым, сакаўны́м, больш сакаўны́м, сакаўне́йшым, со́чным, больш со́чным, сачне́йшым).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
свеже́ть несов.
1. (становиться прохладнее) свяжэ́ць, халадне́ць, ядране́ць, станаві́цца (рабі́цца) свяжэ́йшым, халадне́йшым, (больш) я́драным, хало́дным; (усиливаться) мацне́ць;
на у́лице свеже́ет на дварэ́ свяжэ́е, ядране́е, стано́віцца больш све́жа (я́драна, хо́ладна);
ве́тер свеже́ет ве́цер мацне́е;
2. (становиться румянее, здоровее) свяжэ́ць, станаві́цца (рабі́цца) свяжэ́йшым, (больш) све́жым;
она́ с ка́ждым днём свеже́ет яна́ з ко́жным днём свяжэ́е (стано́віцца больш све́жай).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)