шту́рханне
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
шту́рханне |
| Р. |
шту́рхання |
| Д. |
шту́рханню |
| В. |
шту́рханне |
| Т. |
шту́рханнем |
| М. |
шту́рханні |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
шту́рханне ср., в разн. знач. толка́ние; см. шту́рхаць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шту́рханне, ‑я, н.
Дзеянне паводле дзеясл. штурхаць (у 1, 2 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шту́рхацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.
1. Штурхаць каго-н. іншага або адзін аднаго.
Ш. ў натоўпе.
2. перан. Быць дзе-н. у цеснаце, таўкатні (разм.).
Ш. ў аўтобусе.
3. у што. Штурхаць што-н., імкнучыся пранікнуць куды-н. (разм.).
Ш. ў дзверы.
4. Знаходзіцца, бадзяцца дзе-н. без асобага занятку, без мэты (разм.).
Ш. па базары.
|| наз. шту́рханне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шту́рхаць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. каго-што. Рухаць ад сябе, кранацца рэзкім рухам, кароткім ударам.
Ш. у спіну сяброўку.
Ш. тачку.
2. Трымаючы на ўзроўні плячэй, рэзкім моцным рухам паднімаць над сабой (штангу, гіру) або штуршком кідаць наперад (звычайна ядро; спец.).
Ш. ядро.
Ш. штангу.
3. перан., каго (што). Прымушаць да чаго-н., садзейнічаць сваім умяшаннем развіццю чаго-н.
Ш. каго-н. на нядобры ўчынак.
|| зак. штурхану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ і штурхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
|| наз. шту́рханне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тузані́на, -ы, ж. (разм.).
Валтузня, штурханне; бойка.
Пачаліся крыкі і т.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
толка́ние (действие)
1. шту́рханне, -ння ср.; пха́нне, -ння ср.;
2. спорт. шту́рханне, -ння ср.;
толка́ние ядра́ шту́рханне ядра́;
3. перен. заахво́чванне, -ння ср., навядзе́нне, -ння ср., падбіва́нне, -ння ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Піх ’штуршок’, ’штурханне’ (Нас.: мсцісл., Нар. лекс.) — аддзеяслоўнае ўтварэнне. Да піха́ць (гл.). Сюды ж піхам ’гвалтам, сілай, бітком’ (Нас.).
Піх! піхі́сь! піхе́ль! піхе́нь! піху́нь! ’пра хуткі штуршок, штурханне’ (Нас.; мсцісл., Нар. лекс.). Гукапераймальныя — да піха́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
атле́тыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
Сістэма гімнастычных практыкаванняў, якія развіваюць сілу, спрыт, вынослівасць.
•••
Лёгкая атлетыка — від спорту, які ахоплівае хадзьбу, бег, скачкі, кіданне кап’я, дыска, штурханне ядра і пад.
Цяжкая атлетыка — комплекс фізічных практыкаванняў па падыманню цяжараў (штангі, гіры, гантэлі і інш.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Таўпе́сіцца ’тоўпіцца’ (Стан.), сюды ж таўпясня́, таўпяшэ́нне ’штурханне ў вялікай цеснаце’ (Юрч. Вытв.). Экспрэсіўнае ўтварэнне ад таўпіцца ’тс’, гл. таўпіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)