штукава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны; незак., што.
1. Забіваючы, закладаючы, закрываць наглуха.
Ш. прабоіны.
2. Цыраваць, сшываць нябачным швом (спец.).
Ш. шоўк.
3. перан. і без дап. Выдумляць, майстраваць, вынаходзіць.
Што ты тут узяўся ш.?
|| зак. заштукава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны (да 1 і 2 знач.).
|| наз. штуко́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. і штукава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
штукава́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
штуку́ю |
штуку́ем |
| 2-я ас. |
штуку́еш |
штуку́еце |
| 3-я ас. |
штуку́е |
штуку́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
штукава́ў |
штукава́лі |
| ж. |
штукава́ла |
| н. |
штукава́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
штуку́й |
штуку́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
штуку́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
штукава́ць несов.
1. заде́лывать;
2. порт. штукова́ть;
3. перен., разг. выду́мывать, мастери́ть, изобрета́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
штукава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; незак., што.
1. Закрываць адтуліну, дзірку, забіваючы, закладаючы яе чым‑н. Штукаваць прабоіны. // Упакоўваць, шчыльна закрываць што‑н. Штукаваць пасылку.
2. Спец. Сшываць што‑н. з кавалкаў тканіны ці цыраваць такім чынам, каб шво ці цыроўка былі нябачнымі. Штукаваць шоўк.
3. перан.; і без дап. Выдумляць, майстраваць, вынаходзіць што‑н. А ў часіны больш-менш вольныя [дзядзька Марцін] займаўся майстэрствам, што мела беспасрэдныя адносіны да спраў гаспадарскіх: то калёсы ладзіў, то саху правіў, у хляве ці ў гумне парадак рабіў, або ў хаце ці ў сенцах усякія рыштункі штукаваў. Колас. Адыходзячы не ад народнай мовы, а вось ад такой робленай, пісьменнік збядняе сваю літаратурную мову, пачынае штукаваць, і тады мы ўжо не можам лёгка ўжывацца ў кнігу. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заштукава́ць гл. штукаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
штукова́ть несов., портн. штукава́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
штукава́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. штукаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штуко́ўка, ‑і, ДМ ‑коўцы, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. штукаваць.
2. Р мн. ‑ковак. Заштукаванае месца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штукава́цца несов., страд. заде́лываться; штукова́ться; см. штукава́ць 1, 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
штукава́цца, ‑куюся, ‑куешся, ‑куецца; незак.
1. Разм. Вырабляць, паказваць штукі (у 4 знач.); практыкавацца. Галоўным чынам.. [Сымонка] штукаваўся ў мастацтве такога роду: кракаў, як варона, кукаваў зязюляй, спяваў жаўранкам і заліваўся салаўём на розныя лады. Бядуля.
2. Зал. да штукаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)