шля́хта

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. шля́хта
Р. шля́хты
Д. шля́хце
В. шля́хту
Т. шля́хтай
шля́хтаю
М. шля́хце

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шля́хта ж., ист. шля́хта

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шля́хта ист. шля́хта, -ты ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шля́хта, ‑ы, ДМ ‑хце, ж.

Гіст. Прывілеяванае саслоўе — дробнапамеснае дваранства — у Польшчы, Літве, на Беларусі ў 13 — пачатку 20 стст. Паходзілі.. чыноўнікі з асяроддзя заняпалай шляхты. Машара. У Польшчы шляхта мела больш правоў над сялянствам, і прыгоннае права ў ёй адчувалася мацней і праводзілася ў больш жорсткіх формах, чымся ў Вялікім Княстве Літоўскім. «Беларусь». // зб. Шляхцічы. Хадзіў.. [Лапінка да баптыстаў] часта, бо непрыхільна было сярод ганарыстай балоцкай шляхты. Брыль. Успомнілася і тое, як заляцаўся я да Стэфы, Лідзінай маткі, як прагнала мяне, мужыка, ганарлівая шляхта. Ваданосаў. Сябры баявыя разгрукалі шляхту Пад Аўгустовам і Гроднам. Панчанка.

[Польск. szlachta з стараж.-верхненям. slahta — род, парода.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шля́хта, -ы, ДМ -хце, ж. і шляхе́цтва, -а, н.

У 13 — пачатку 20 ст. ў Беларусі, Польшчы і Літве: дробнапамеснае дваранства.

|| прым. шляхе́цкі, -ая, -ае і шляхе́чы, -ая, -ае.

Шляхецкае саслоўе.

Шляхечыя засценкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

радаві́ты, -ая, -ае (уст.).

Які належыць да старога знатнага роду.

Радавітая шляхта.

|| наз. радаві́тасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

засцянко́вы, ‑ая, ‑ае.

Гіст. Які мае адносіны да засценка ​2. Засцянковая шляхта.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

радаві́ты, ‑ая, ‑ае.

Які належыць да старога знатнага роду. Пасля набажэнства радавітая шляхта, паны-абшарнікі і ваенная арыстакратыя заходзяць да ксяндза .. на «шклянку гарбаты». Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шляхе́чы, ‑ая, ‑ае.

Які належыць шляхце; у якім жыве шляхта. [Вінцэнты] першы павёў вёску на панскую зямлю і шляхечыя хутары. Чорны. [Чалавек:] — Няхлюда, табе толькі анучы на шляхечых засценках збіраць! — і вырваў з рук у Цітка лейцы. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Ко́пішча 1 ’каменная гара ў выглядзе велізарнага кургана’ (Шпіл.). Да капец (гл.).

◎ Ко́пішча 2 ’яўрэйскія могілкі’ (Нас., Яшк.). Гл. капаць.

◎ Ко́пішча 3 ’месца, дзе ў XVI ст. сяляне вялі следства і рабілі суд, на які збіраліся баяры і шляхта з розных аколіц на мілю ў акружнасці’ (Яшк.). Гл. копішна©.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)