шку́ра, -ы, мн. -ы, шкур, ж.

1. Скура з поўсцю, знешняе покрыва цела жывёл; скура з поўсцю, знятая з забітай жывёлы.

На жывым мядзведзі шкуры не купляй (прыказка). З аднаго вала дзвюх шкур не дзяруць (прыказка). Ласіная ш.

2. Пра подлага, нізкага чалавека, вымагальніка і шкурніка (разм., пагард.).

◊

Быць у чыёй-н. шку́ры — быць у чыім-н. становішчы, звычайна дрэнным, незайздросным.

Воўк у авечай шкуры — пра злога, жорсткага чалавека, які прыкінуўся лагодным.

На сваёй шкуры зведаць, адчуць што-н. — зведаць што-н. дрэннае на сабе, на сваім вопыце.

Ратаваць сваю шкуру — ратаваць сябе, не думаючы пра іншых.

Шкуру (дзве шкуры, сем шкур і пад.) драць, лупіць з каго-н. — абіраць, жорстка эксплуатаваць каго-н.

Шкуру спусціць з каго-н. — моцна збіць, караючы, а таксама наогул жорстка абысціся з кім-н., пакараць каго-н.

|| памянш. шку́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. шку́рны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шку́ра

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. шку́ра шку́ры
Р. шку́ры шку́р
Д. шку́ры шку́рам
В. шку́ру шку́ры
Т. шку́рай
шку́раю		 шку́рамі
М. шку́ры шку́рах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ду́блены, -ая, -ае.

Выраблены дубленнем.

Дубленыя шкуры.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дубі́льня, -і, мн. -і, -лень і -льняў, ж.

Памяшканне, дзе дубяць шкуры.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ду́блены

1. прич. ду́бленный;

2. прил. дублёный;

~ныя шку́ры — дублёные шку́ры

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пушні́на, -ы, ж., зб.

Шкуры пушных жывёл, з якіх вырабляюць футра, футравыя тавары.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мяздра́, -ы́, ж.

Слой падскурнай клятчаткі на нявырабленай шкуры жывёл.

|| прым. мяздро́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гарбава́ць

‘апрацоўваць шкуры’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. гарбу́ю гарбу́ем
2-я ас. гарбу́еш гарбу́еце
3-я ас. гарбу́е гарбу́юць
Прошлы час
м. гарбава́ў гарбава́лі
ж. гарбава́ла
н. гарбава́ла
Дзеепрыслоўе
цяп. час гарбу́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

залі́ць², залю́, зо́ліш, зо́ліць; зо́лены і залёны; незак., што (спец.).

Апрацоўваць (шкуры) растворам вапны.

|| наз. зале́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цыге́йка, -і, ДМ -йцы, ж.

Футра, вырабленае са шкуры авечкі цыгейскай пароды.

Каўнер з цыгейкі.

|| прым. цыге́йкавы, -ая, -ае.

Цыгейкавая шапка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)