шкала́
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
шкала́ |
шка́лы |
| Р. |
шкалы́ |
шка́л |
| Д. |
шкале́ |
шка́лам |
| В. |
шкалу́ |
шка́лы |
| Т. |
шкало́й шкало́ю |
шка́ламі |
| М. |
шкале́ |
шка́лах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
шкала́, -ы́, мн. шка́лы і (з ліч. 2, 3, 4) шкалы́, шкал, ж.
1. Лінейка або табліца з дзяленнямі ў розных прыборах.
Ш. прыёмніка.
2. Сістэма лікаў, велічынь ва ўзыходным і сыходным парадку (спец.).
Ш. заработнай платы.
|| прым. шка́льны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шкала́ в разн. знач. шкала́, -лы́ ж.;
шкала́ термо́метра шкала́ тэрмо́метра;
шкала́ опла́ты шкала́ апла́ты;
шкала́ радиоприёмника шкала́ радыёпрыёмніка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шкала́ ж., в разн. знач. шкала́;
ш. тэрмо́метра — шкала́ термо́метра;
ш. апла́ты — шкала́ опла́ты;
ш. радыёпрыёмніка — шкала́ радиоприёмника
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шкала́, ‑ы, ж.
1. Лінейка або табліца з дзяленнямі ў розных прыборах. Музыка абарвалася, і збянтэжаны Валерый пачаў ганяць стрэлку па асветленай шкале прыёмніка. Стаховіч. Я зазірнула на шкалу [тэрмометра], чорная стрэлка ўпарта трымалася на трэцім дзяленні. Савіцкі.
2. Сістэма лікаў, пераменных велічынь ва ўзыходным і сыходным парадку, прынятых для вымярэння, вызначэння, ацэнкі і пад. Шкала тэмпературы. Шкала заработнай платы.
[Ад лац. scala — лесвіца.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цвёрдасць ж.
1. твёрдость;
2. жёсткость;
3. перен. твёрдость; сто́йкость;
1-3 см. цвёрды;
4. физ. твёрдость;
шкала́ ~ці — шкала́ твёрдости
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тэрмаметры́чны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да тэрмаметрыі. Тэрмаметрычная шкала.
•••
Тэрмаметрычны гадзіннік — спецыяльны гадзіннік, які паказвае сярэднюю тэмпературу дня.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каляро́васць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць каляровага (у 1 знач.); рознакаляровасць. Над рачулкай стаялі голыя вербы, адна была рудога колеру, другая жоўтага, трэцяя сіняватага, чацвёртая чырванаватага. І гэтая каляровасць дрэў дапаўняла вялікае багацце і мноства ўсяго, што было ў чалавека перад вачамі. Чорны.
2. Наяўнасці, таго або іншага колеру ў чым‑н. Шкала каляровасці вады. Каляровасць вады. Каляровасць прамянёў сонца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скользя́щий
1. прич. які́ (што) слі́згае, які́ (што) слі́згаецца, які́ (што) слізгаці́ць; які́ (што) ко́ўзаецца; які́ (што) плыве́; см. скользи́ть;
2. прил. (двигающийся скольжением) слізго́тны, ко́ўзкі;
скользя́щий затво́р винто́вки слізго́тны (ко́ўзкі) затво́р вінто́ўкі;
3. прил. (плавный) пла́ўны;
скользя́щая похо́дка пла́ўная хада́;
4. прил. (меняющийся) зме́нны; (подвижной) рухо́мы;
скользя́щий гра́фик зме́нны гра́фік;
скользя́щие тари́фы зме́нныя тары́фы;
скользя́щая шкала́ рухо́мая шкала́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
се́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
1. Прыстасаванне з перакрыжаваных нітак, дроту, вяровак і пад. рознага прызначэння.
Плесці сетку на рыбу.
Валейбольная с.
С. пчаляра.
2. Сумка для нашэння прадуктаў, дробных рэчаў і пад., сплеценая з нітак, вяровак, шнуркоў і пад.
Злажыць у сетку яблыкі.
3. адз.; чаго або якая. Сукупнасць размешчаных дзе-н. і звязаных адзінай сістэмай устаноў, прадпрыемстваў, дарог, ліній сувязі і пад.
С. дамоў адпачынку.
С. бальніц.
Гандлёвая с.
4. Разлінееная, звычайна ў клетку, паверхня.
Градусная с.
Геаграфічная с. (лініі, якія абазначаюць даўготы і шыроты).
5. Расклад, схема, шкала (спец.).
Тарыфная с.
|| памянш. се́тачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 і 2 знач.).
|| прым. се́тачны, -ая, -ае (да 1, 2 і 5 знач.) і се́ткавы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)