шампа́нскае, -ага, н.

Пеністае вінаграднае віно, насычанае вуглякіслым газам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шампа́нскае

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне

адз.
н.
Н. шампа́нскае
Р. шампа́нскага
Д. шампа́нскаму
В. шампа́нскае
Т. шампа́нскім
М. шампа́нскім

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шампа́нскае сущ. шампа́нское

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шампа́нскае, ‑ага, н.

Высакасортнае пеністае вінаграднае віно, якое насычана вуглякіслым газам. У бакалах запенілася шампанскае. Шыцік.

[Ад геагр. назвы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шампа́нскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. шампа́нскі шампа́нская шампа́нскае шампа́нскія
Р. шампа́нскага шампа́нскай
шампа́нскае
шампа́нскага шампа́нскіх
Д. шампа́нскаму шампа́нскай шампа́нскаму шампа́нскім
В. шампа́нскі (неадуш.)
шампа́нскага (адуш.)
шампа́нскую шампа́нскае шампа́нскія (неадуш.)
шампа́нскіх (адуш.)
Т. шампа́нскім шампа́нскай
шампа́нскаю
шампа́нскім шампа́нскімі
М. шампа́нскім шампа́нскай шампа́нскім шампа́нскіх

Крыніцы: piskunou2012, prym2009, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шампа́нское сущ. шампа́нскае, -кага ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шампа́нскі, ‑ая, ‑ае.

1. Звязаны з прыгатаваннем шампанскага. Шампанскія сарты вінаграду. // Прызначаны для шампанскага.

2. Як састаўная частка некаторых батанічных пазваў. Шампанскае жыта. Шампанскі ранет.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

све́дка, ‑і, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑дцы, Т ‑ай (‑аю), ж.

1. Той, хто непасрэдна прысутнічаў пры якім‑н. здарэнні, падзеі. Аднойчы нечакана быў я сведкам. Як чалавек абразіў чалавека. Чарнушэвіч. Толькі не за свае мінулыя ўчынкі перажываў.. [Андрэй] — баяўся таго адзінага сведкі, які, магчыма, аднойчы з явіцца ў вёсцы, і ўсё таемнае стане яўным. Ваданосаў. // Сучаснік і назіральнік чаго‑н. Як жывы сведка мінуўшчыны, адзін стары дзед Лявон астаўся тут. Бядуля. Скажы хутчэй, — і сведка і прычына Таго, чым стаў і чым мне быць навек, Вялікая, Нязгасная, Жанчына, Таварыш, Спадарожнік, Чалавек. Кірэенка. / Аб прадметах. Сена, салома, кучка сечкі, шулы, цапы, граблі, — усё гэта бясслоўныя, але шчырыя памочнікі або маўклівыя, але ўважлівыя сведкі яго [дзедавай] працы. Колас. Гэтыя высокія ліпы чулі шчырыя словы прызнання, былі сведкамі нараджэння бессмяротных радкоў. С. Александровіч. / Аб пісьмовых помніках, творах. Яго [Хвядоса Шынклера] творы — жывыя сведкі рэчаіснасці. Арабей. / у вобразным ужыв. А вецер, той гутаркі ўдзельнік і сведка, Ціхутка галінкі на дрэвах кране. А. Вольскі.

2. Асоба, якая выклікаецца ў суд, каб даць паказанні пра вядомыя ёй абставіны па справе. Браць у сведкі. □ Памятаю выпадак, калі ён [Самуйлёнак] быў за сведку ў судзе пры разглядзе справы нейкага Падвальнага. Хведаровіч.

3. Асоба, якая прысутнічае пры чым‑н. для афіцыйнага пасведчання сапраўднасці ці правільнасці таго, што адбываецца. Прачытаць завяшчанне пры сведках. □ Ракіцкі з Надзейкай былі ў ліку бліжэйшых сяброў маладых. Прысутнічалі сведкамі, як тыя распісваліся, пілі потым шампанскае ў пакоі Аліны ў дзявочым інтэрнаце. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)