ша́маць
‘шамацець, скрэбціся’
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
ша́маю |
ша́маем |
| 2-я ас. |
ша́маеш |
ша́маеце |
| 3-я ас. |
ша́мае |
ша́маюць |
| Прошлы час |
| м. |
ша́маў |
ша́малі |
| ж. |
ша́мала |
| н. |
ша́мала |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
ша́май |
ша́майце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
ша́маючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Абша́міць ’зрабіць што-небудзь употай, хутка’ (Бяльк.) да шамаць (гл.) ’рабіць шорах, шастаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ашо́мак ’мяккі качан капусты’ стаўб. (Жд.), ’непрабітны чалавек’ (капыл., Цыхун, вусн. паведамл.), ошу͡омок ’аб’едак, агрызак’ (КСТ). Ад шамаць ’шалясцець’, ’ціха есці’ як ашамотак (гл.) ад шаматаць; o (у͡о) на месцы а пад націскам у выніку аналогіі да слоў з заканамерным чаргаваннем о/а, параўн. астопак і стаптаць, охопак і ахапак ад хапі́ць, хапа́ць; відаць, выпадковае падабенства да крым.-тат. ašamak ’есці’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)