ша́маць

‘шамацець, скрэбціся’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. ша́маю ша́маем
2-я ас. ша́маеш ша́маеце
3-я ас. ша́мае ша́маюць
Прошлы час
м. ша́маў ша́малі
ж. ша́мала
н. ша́мала
Загадны лад
2-я ас. ша́май ша́майце
Дзеепрыслоўе
цяп. час ша́маючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Абша́міць ’зрабіць што-небудзь употай, хутка’ (Бяльк.) да шамаць (гл.) ’рабіць шорах, шастаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ашо́мак ’мяккі качан капусты’ стаўб. (Жд.), ’непрабітны чалавек’ (капыл., Цыхун, вусн. паведамл.), ошу͡омок ’аб’едак, агрызак’ (КСТ). Ад шамаць ’шалясцець’, ’ціха есці’ як ашамотак (гл.) ад шаматаць; o (у͡о) на месцы а пад націскам у выніку аналогіі да слоў з заканамерным чаргаваннем о/а, параўн. астопак і стаптаць, охопак і ахапак ад хапі́ць, хапа́ць; відаць, выпадковае падабенства да крым.-тат. ašamak ’есці’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)