чы́йсьці, чыя́сьці, чыёсьці, займ. неазнач.
Які невядома каму належыць.
Пачуўся ч. стук.
Ляжала на стале чыясьці кніжка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чы́йсьці
займеннік, няпэўны, безасабовы
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
чы́йсьці |
чыя́сьці |
чыёсьці |
чые́сьці |
| Р. |
чыйго́сьці |
чыёйсьці |
чыйго́сьці |
чыі́хсьці |
| Д. |
чыйму́сьці |
чыёйсьці |
чыйму́сьці |
чыі́мсьці |
| В. |
чыйго́сьці (адуш.)
чы́йсьці (неадуш.) |
чыю́сьці |
чыёсьці |
чыі́хсьці
чые́сьці |
| Т. |
чыі́мсьці |
чыёйсьці |
чыі́мсьці |
чыі́місьці |
| М. |
чыі́мсьці |
чыёйсьці |
чыі́мсьці |
чыі́хсьці |
Крыніцы:
krapivabr2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
чы́йсьці, род. чыйго́сьці мест. неопр., м. че́й-то
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чы́йсьці, чыйсьці, чыёсьці; займ.
неазначальны. Які невядома каму належыць. Маленькія камарыкі-таўкунчыкі кучкамі гулялі на сонцы, як бы чыясьці нявідная рука трэсла ў паветры маленькую сетачку. Колас. Я ўжо хацеў паспрабаваць шчасця, як раптам пачуў за спінай чыйсьці незнаёмы голас: — Ты што робіш тут, хлопчык? Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
че́й-то мест. не́чы, чы́йсьці.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
не́йчы, не́йчага, не́йчаму, не́йчы (не́йчага), не́йчым, аб не́йчым, м.; не́йчая, не́йчай, не́йчую, ж.; не́йчае, не́йчага, не́йчае, не́йчым, аб не́йчым, н.; мн. не́йчыя; займ. неазнач.
Невядома чый, чыйсьці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дружалю́бны, ‑ая, ‑ае.
Прыязны, добразычлівы. Дружалюбныя адносіны. Дружалюбны чалавек. □ Што-о, што вы сказалі? — перабіў Рыгора чыйсьці далёка не дружалюбны голас. Гартны. // Заснаваны на дружбе, на прыязных адносінах; узаемна добразычлівы. Дружалюбная палітыка. Дружалюбныя дзяржавы. Дружалюбная размова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
но́гаць, ‑гця; мн. ногці, ‑цяў; м.
Рагавое покрыва, рагавая пласцінка на канцах пальцаў чалавека; пазногаць.
•••
К ногцю, да ногця — знішчыць, забіць. К ногцю б такую погань! — пакрыў апошнія словы чыйсьці густы бас. Машара.
Ні на ногаць — ані, ніколькі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
не́чы, нечага, нечаму, нечы (нечага), нечым, аб нечым, м.; нечая, нечай, нечую, ж.; нечае, нечага, нечаму, нечае, нечым, аб нечым, н.; мн. нечыя, займ. неазначальны.
Які належыць невядома каму, невядома чый; чыйсьці. Зайшоўшы ў нечы двор, хлопец убачыў пажылую жанчыну. Федасеенка. З заводскага двара выязджала нечая запозненая машына, вахцёр правяраў у шафёра пропуск. Скрыган. — Качкі! Качкі! — пачуўся нечы ўсхваляваны голас. Скрыпка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апо́мніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.
1. Апрытомнець. Доўга ляжала Гэлька на беразе паміж высокай травы і пахучых лугавых кветак, пакуль апомнілася і адпачыла. Чарот.
2. Прыйсці ў стан цвярозай развагі пасля моцнага душэўнага ўзрушэння. [Люба] не магла адразу апомніцца, такое.. з’яўленне [Стафанковіча] сюды было нечаканае і дзіўнае. Чорны.
3. Зразумеўшы памылковасць сваіх паводзін, адмовіцца ад іх; абдумацца. — Што вы робіце? Апомніцеся! — прагучаў чыйсьці моцны, абураны голас. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)