чарнама́зы, -ая, -ае (разм.).
1. Смуглявы і чорнавалосы.
Ч. хлопчык.
2. Брудны, мурзаты.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чарнама́зы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
чарнама́зы |
чарнама́зая |
чарнама́зае |
чарнама́зыя |
| Р. |
чарнама́зага |
чарнама́зай
чарнама́зае |
чарнама́зага |
чарнама́зых |
| Д. |
чарнама́заму |
чарнама́зай |
чарнама́заму |
чарнама́зым |
| В. |
чарнама́зы (неадуш.)
чарнама́зага (адуш.) |
чарнама́зую |
чарнама́зае |
чарнама́зыя (неадуш.)
чарнама́зых (адуш.) |
| Т. |
чарнама́зым |
чарнама́зай
чарнама́заю |
чарнама́зым |
чарнама́зымі |
| М. |
чарнама́зым |
чарнама́зай |
чарнама́зым |
чарнама́зых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
чарнама́зы разг. чернома́зый
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чарнама́зы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Які мае цёмную скуру, смуглявы. У прыадчыненых дзвярах паказаўся член сельсавета, высокі, хударлявы і чарнамазы. Крапіва. За будкі прывязаны коні, старыя [цыганы] паважна ідуць і кураць, а бойкія, чарнамазыя хлапчукі .. выстаўлялі ручкі і прасілі хлеба. Каваль.
2. Брудны, выпацканы, мурзаты. Ды развеяў настрой чалавеку Качагар, чарнамазы, як чорт... Ён, як прывід, з’явіўся аднекуль, Нахіліўшыся злёгку на борт. Аўрамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чернома́зый разг. чарнама́зы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пра́гны, ‑ая, ‑ае.
1. Які вельмі моцна хоча, прагне чаго‑н. Вопытныя шахцёры з Расійскай Федэрацыі і Украіны клапатліва вучылі прагных да ведаў мясцовых хлопцаў. Паслядовіч. Ён быў на дзіва прагны да жыцця, гэты чалавек з жоўтымі, як мёд, валасамі. Караткевіч. // Пражэрлівы, ненасытны. Ваўкі, вядома, прагныя і цярплівасці ў іх ніколі не хапае. В. Вольскі. // Які выказвае прагнасць. На парозе паявіўся хлопец — чарнамазы, з гарачымі прагнымі вачыма. Мікуліч. [Аляксей] зрабіў некалькі прагных глыткоў і, цяжка ўздыхнуўшы, адкрыў вочы. Скрыпка.
2. Скупы, жадлівы. — Гэта, мабыць, людзі ўздумалі на .. [Палікара] за тое, што ён занадта ўжо прагным ды зайздросным быў на ўсё. Кулакоўскі. — Сяляне валілі сухастоіны, а прагнаму магнату і іх стала шкада. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)