чамада́н

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. чамада́н чамада́ны
Р. чамада́на чамада́наў
Д. чамада́ну чамада́нам
В. чамада́н чамада́ны
Т. чамада́нам чамада́намі
М. чамада́не чамада́нах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

чамада́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

Дарожная сумка прамавугольнай формы з адкідным векам і ручкай для перавозкі рэчаў.

|| памянш. чамада́нчык, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. чамада́нны, -ая, -ае.

◊

Чамаданны настрой (разм., жарт.) — паходны настрой перад ад’ездам куды-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чамада́н м. чемода́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чамада́н, ‑а, м.

Дарожная скрынка з векам і ручкай для рэчаў, багажу пасажыра, зроблены са скуры, дэрмаціну, фібры ці кардону. Сярод пакоя стаяў расчынены чамадан Маі, у які яна складвала свае рэчы. Дуброўскі. Ніна хадзіла па пакоі, нешта брала, нешта клала ў чамадан, часам жартавала. Шыцік.

•••

Сядзець на чамаданах гл. сядзець.

[Перс. žāmedan.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чемода́н чамада́н, -на м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

насо́ваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., чаго.

Засоўваючы ўнутр чаго-н., напоўніць чым-н.

Н. розных рэчаў у чамадан.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

то́хціць

‘запіхаць, заштурхваць што-небудзь (тохціць рэчы ў чамадан)’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. то́хчу то́хцім
2-я ас. то́хціш то́хціце
3-я ас. то́хціць то́хцяць
Прошлы час
м. то́хціў то́хцілі
ж. то́хціла
н. то́хціла
Загадны лад
2-я ас. то́хці то́хціце
Дзеепрыслоўе
цяп. час то́хцячы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прадушы́цца¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., -у́шыцца; зак.

Прагнуцца, праламацца пад цяжарам чаго-н.

Чамадан прадушыўся.

|| незак. праду́швацца, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

двайны́, -а́я, -о́е.

1. Які складаецца з дзвюх аднародных частак ці прадметаў.

Чамадан з двайным дном.

2. У два разы большы; падвоены.

Д. расход.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

расчыні́ць, -чыню́, -чы́ніш, -чы́ніць; -чы́нены; зак., што.

Адчыніць што-н. зачыненае.

Р. дзверы.

Р. чамадан.

|| незак. расчыня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. расчыне́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)