цё́мна
прыслоўе, утворана ад прыметніка
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| цё́мна |
цямне́й |
найцямне́й |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
цёмна нареч. темно́; мра́чно
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цёмна,
1. Прысл. да цёмны (у 1–6 знач.).
2. безас. у знач. вык. Пра адсутнасць святла або недастатковасць асвятлення дзе‑н. Ядвіся зірнула на вокны кватэры настаўніка. Там цёмна і страшна, бо пуста. Колас. Машына як у нару кінулася: і з правага боку цёмна, і з левага боку цёмна,.. толькі снапок святла ад фараў лізаў лужыны на дарозе. Лобан.
3. перан.; безас. у знач. вык. Пра змрочны, цяжкі настрой. На душы .. [Казіка] стала пуста і цёмна. Чарнышэвіч.
•••
Цёмна хоць вока выкалі гл. выкалаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цёмна... і цёмна-... (а таксама цемна...).
Першая састаўная частка складаных слоў са знач. цёмны (у 2 знач.); з цёмным адценнем, напр.: цёмнабароды, цёмнавалосы, цёмналісцёвы; цёмна-вішнёвы, цёмна-сіні, цёмна-фіялетавы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цёмна, змрочна; чорна (перан.) □ хоць вока выкалі
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
цемна... (гл. цёмна...).
Першая састаўная частка складаных слоў; ужыв. замест «цёмна...» (у 2 знач.), калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, напр.: цемнабровы, цемнавокі, цемнагрывы, цемнаколерны, цемналісты, цемнаскуры, цемнатвары.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цё́мна-барво́вы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
цё́мна-барво́вы |
цё́мна-барво́вая |
цё́мна-барво́вае |
цё́мна-барво́выя |
| Р. |
цё́мна-барво́вага |
цё́мна-барво́вай
цё́мна-барво́вае |
цё́мна-барво́вага |
цё́мна-барво́вых |
| Д. |
цё́мна-барво́ваму |
цё́мна-барво́вай |
цё́мна-барво́ваму |
цё́мна-барво́вым |
| В. |
цё́мна-барво́вы (неадуш.)
цё́мна-барво́вага (адуш.) |
цё́мна-барво́вую |
цё́мна-барво́вае |
цё́мна-барво́выя (неадуш.)
цё́мна-барво́вых (адуш.) |
| Т. |
цё́мна-барво́вым |
цё́мна-барво́вай
цё́мна-барво́ваю |
цё́мна-барво́вым |
цё́мна-барво́вымі |
| М. |
цё́мна-барво́вым |
цё́мна-барво́вай |
цё́мна-барво́вым |
цё́мна-барво́вых |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
цёмна-гне́ды
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
цёмна-гне́ды |
цёмна-гне́дая |
цёмна-гне́дае |
цёмна-гне́дыя |
| Р. |
цёмна-гне́дага |
цёмна-гне́дай
цёмна-гне́дае |
цёмна-гне́дага |
цёмна-гне́дых |
| Д. |
цёмна-гне́даму |
цёмна-гне́дай |
цёмна-гне́даму |
цёмна-гне́дым |
| В. |
цёмна-гне́ды (неадуш.)
цёмна-гне́дага (адуш.) |
цёмна-гне́дую |
цёмна-гне́дае |
цёмна-гне́дыя (неадуш.)
цёмна-гне́дых (адуш.) |
| Т. |
цёмна-гне́дым |
цёмна-гне́дай
цёмна-гне́даю |
цёмна-гне́дым |
цёмна-гне́дымі |
| М. |
цёмна-гне́дым |
цёмна-гне́дай |
цёмна-гне́дым |
цёмна-гне́дых |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
цёмна-жо́ўты
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
цёмна-жо́ўты |
цёмна-жо́ўтая |
цёмна-жо́ўтае |
цёмна-жо́ўтыя |
| Р. |
цёмна-жо́ўтага |
цёмна-жо́ўтай
цёмна-жо́ўтае |
цёмна-жо́ўтага |
цёмна-жо́ўтых |
| Д. |
цёмна-жо́ўтаму |
цёмна-жо́ўтай |
цёмна-жо́ўтаму |
цёмна-жо́ўтым |
| В. |
цёмна-жо́ўты (неадуш.)
цёмна-жо́ўтага (адуш.) |
цёмна-жо́ўтую |
цёмна-жо́ўтае |
цёмна-жо́ўтыя (неадуш.)
цёмна-жо́ўтых (адуш.) |
| Т. |
цёмна-жо́ўтым |
цёмна-жо́ўтай
цёмна-жо́ўтаю |
цёмна-жо́ўтым |
цёмна-жо́ўтымі |
| М. |
цёмна-жо́ўтым |
цёмна-жо́ўтай |
цёмна-жо́ўтым |
цёмна-жо́ўтых |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
цёмна-залаці́сты
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
цёмна-залаці́сты |
цёмна-залаці́стая |
цёмна-залаці́стае |
цёмна-залаці́стыя |
| Р. |
цёмна-залаці́стага |
цёмна-залаці́стай
цёмна-залаці́стае |
цёмна-залаці́стага |
цёмна-залаці́стых |
| Д. |
цёмна-залаці́стаму |
цёмна-залаці́стай |
цёмна-залаці́стаму |
цёмна-залаці́стым |
| В. |
цёмна-залаці́сты (неадуш.)
цёмна-залаці́стага (адуш.) |
цёмна-залаці́стую |
цёмна-залаці́стае |
цёмна-залаці́стыя (неадуш.)
цёмна-залаці́стых (адуш.) |
| Т. |
цёмна-залаці́стым |
цёмна-залаці́стай
цёмна-залаці́стаю |
цёмна-залаці́стым |
цёмна-залаці́стымі |
| М. |
цёмна-залаці́стым |
цёмна-залаці́стай |
цёмна-залаці́стым |
цёмна-залаці́стых |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)