цяжа́р

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. цяжа́р цяжа́ры
Р. цяжа́ру цяжа́раў
Д. цяжа́ру цяжа́рам
В. цяжа́р цяжа́ры
Т. цяжа́рам цяжа́рамі
М. цяжа́ры цяжа́рах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пад’ёмнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Устройства, механізм для пад’ёму цяжару і пасажыраў.

Канатны п.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падва́га, -і, ДМ -ва́зе, мн. -і, -ва́г, ж.

Рычаг для пад’ёму цяжару.

|| прым. падва́жны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падлама́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ло́міцца; зак.

Зламацца ад якога-н. цяжару.

Сук падламаўся.

|| незак. падло́млівацца, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цяжары́ць

‘станавіцца цяжарнай; абцяжарваць каго-небудзь, ускладняць што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. цяжару́ цяжары́м
2-я ас. цяжары́ш цяжарыце́
3-я ас. цяжары́ць цяжара́ць
Прошлы час
м. цяжары́ў цяжары́лі
ж. цяжары́ла
н. цяжары́ла
Загадны лад
2-я ас. цяжары́ цяжары́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час цяжаручы́

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дамкра́т, -а, М -ра́це, мн. -ы, -аў, м.

Прылада для пад’ёму цяжару на невялікую вышыню.

Рэечны д.

Гідраўлічны д.

|| прым. дамкра́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

улама́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., уло́міцца; улама́ўся, -ма́лася; зак. (разм.).

Праламацца пад уздзеяннем цяжару.

Дах уламаўся.

|| незак. уло́млівацца, -аецца і уло́мвацца, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апо́ўзень, -зня, мн. -зні, -зняў, м.

Грунт, парода, што пад дзеяннем вады, свайго цяжару спаўзае па схіле ўніз.

Берагавы а.

|| прым. апо́ўзневы, -ая, -ае.

Апоўзневыя працэсы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самацёкам, прысл.

1. Сілай свайго цяжару (пра рух вадкасці і сыпкіх рэчываў).

Вада ідзе с.

2. перан. Стыхійна, неарганізавана, без планавага кіраўніцтва.

Работа не пойдзе с.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гравіме́тр, ‑а, м.

Прыбор, якім вымяраюць паскарэнне сілы цяжару.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)