цу́кар

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. цу́кар цу́кры
Р. цу́кру цу́краў
Д. цу́кру цу́крам
В. цу́кар цу́кры
Т. цу́крам цу́крамі
М. цу́кры цу́крах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

цу́кар, цу́кру, м.

1. Крышталічнае спажыўнае салодкае рэчыва, якое атрымліваецца з цукровых буракоў або цукровага трыснягу.

Кілаграм цукру.

2. Назва некаторых арганічных злучэнняў, пераважна з групы вугляводаў (спец.).

Вінаградны ц.

○

Цукровая хвароба — дыябет.

|| прым. цукро́вы, -ая, -ае.

Цукровая пудра.

Цукровая кукуруза.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цу́кар, -кру м.

1. са́хар;

чай з цу́крам — чай с са́харом;

трысняго́вы ц. — тростнико́вый са́хар;

бурако́вы ц. — свеклови́чный са́хар;

мало́чны ц. — хим. моло́чный са́хар;

2. чаще мн., спец. цу́кры, -раў сахара́;

○ по́сны ц. — по́стный са́хар

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цу́кар, ‑кру, м.

1. Пажыўны харчовы прадукт, белае крышталічнае рэчыва, салодкае на смак, якое вырабляецца з цукровых буракоў або цукровага трыснягу. Людзі вараць і спажываюць варэнне, п’юць чай. Усяму аснова — цукар. Пестрак. [Зыгмусь] рэжа і кладзе на сподак лімон і пасыпае цукрам. Чорны.

2. мн. цукры́, ‑о́ў. Спец. Назва рада арганічных злучэнняў, пераважна з групы вугляводаў.

3. перан. Разм. Пра што‑н. прыемнае на смак, смачнае. // Пра таго, хто прыносіць асалоду. [Хлор:] — Цукар — не дзяўчына, .. ружачка пахучая... Гартны.

•••

Посны цукар — сорт цукерак з цукру з фруктовымі сокамі.

[Ад ням. Zucker.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цукрава́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ру́ецца; незак.

Гусцець, вылучаючы цукар; крышталізавацца ў цукар.

Мёд цукруецца.

Варэнне цукруецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

са́хар цу́кар, -кру м.;

чай с са́харом чай (гарба́та) з цу́крам;

класть са́хар кі́даць (сы́паць) цу́кар;

са́хар-рафина́д цу́кар-рафіна́д;

тростнико́вый са́хар трысняго́вы цу́кар;

свеклови́чный са́хар бура́чны цу́кар;

ко́лотый са́хар ко́латы цу́кар;

пилёный са́хар пілава́ны цу́кар;

по́стный са́хар по́сны цу́кар;

моло́чный са́хар мало́чны цу́кар.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ко́латы², -ая, -ае.

Разбіты на кавалкі.

К. цукар.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пілава́ны, -ая, -ае.

Прыгатаваны шляхам пілавання.

П. цукар (у квадратных грудках).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кускавы́, -а́я, -о́е.

Нарэзаны, паколаты на кускі; у кусках.

К. цукар.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рафіна́д, -у, М -дзе, м.

Ачышчаны цукар у кавалках.

|| прым. рафіна́дны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)