ле́пка, -і, ДМ -пцы, ж.
1. гл. ляпіць.
2. Пра якасць апрацоўкі, выяўленне аб’ёмнасці (скульптуры, малюнка).
Цудоўная л.
3. Тое, што вылеплена.
Сцены вызначаліся прыгожай лепкай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цудо́ўны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
цудо́ўны |
цудо́ўная |
цудо́ўнае |
цудо́ўныя |
| Р. |
цудо́ўнага |
цудо́ўнай цудо́ўнае |
цудо́ўнага |
цудо́ўных |
| Д. |
цудо́ўнаму |
цудо́ўнай |
цудо́ўнаму |
цудо́ўным |
| В. |
цудо́ўны (неадуш.) цудо́ўнага (адуш.) |
цудо́ўную |
цудо́ўнае |
цудо́ўныя (неадуш.) цудо́ўных (адуш.) |
| Т. |
цудо́ўным |
цудо́ўнай цудо́ўнаю |
цудо́ўным |
цудо́ўнымі |
| М. |
цудо́ўным |
цудо́ўнай |
цудо́ўным |
цудо́ўных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
мясці́на, -ы, мн. -ы, -цін, ж.
1. Пэўная частка, участак якой-н. тэрыторыі.
Лясная м.
2. Тое, што і месца (у 2 і 5 знач.).
|| памянш. мясці́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
Цудоўная м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сумы́сна, прысл.
З намерам, знарок, наўмысна. Цудоўная ноч!.. Ніяк не прыдумаць такую сумысна! Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зашыпе́ць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак.
Пачаць шыпець. // Прашыпець. У цішыні зашыпела пласцінка і зараз жа палілася цудоўная музыка. Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цудо́ўны, -ая, -ае.
1. Які ўспрымаецца як цуд.
Цудоўнае выратаванне.
2. Выдатны, адмысловы; вельмі добры.
Ц. будынак.
3. Які вызначаецца незвычайным талентам.
Ц. паэт.
4. Вельмі прыгожы, маляўнічы.
Ц. краявід.
Ц. дзень.
5. Цікавы, захапляльны.
Цудоўная казка захапіла дзяцей.
6. Прыемны, дзіўны.
Ц. водар ліп.
7. Мілагучны (пра голас, гукі).
Ц. голас.
|| наз. цудо́ўнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цудо́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Які з’яўляецца цудам (у 1 знач.), робіць цуды (у 1 знач.). І стаў Іванка.. на цудоўнай дудцы іграць. Якімовіч.
2. Вельмі добры; выдатны, адмысловы. Цудоўны будынак. Цудоўнае надвор’е. □ На дварэ была цудоўная летняя ноч. Чарнышэвіч. // Які вылучаецца высокім майстэрствам, незвычайным талентам. [Клава:] — Я ўпэўнена, што .. [Праменны] цудоўны паэт, а вы [Язва] яму зайздросціць. Крапіва. // Вельмі добры па характару, паводзінах і пад. (пра чалавека). — Дарэчы, яна не раўнуе, што ты бываеш... у мяне? — Здаецца, не. — Мне таксама здаецца, што не. Твая Люся — цудоўная жанчына. Разумніца. Светлая галава. Васілёнак. [Аня:] — Каб вы [Казанцаў] ведалі, які цудоўны чалавек мой муж! Васілевіч.
3. Незвычайна прыгожы; маляўнічы. У Веры Засуліч цудоўныя пышныя валасы цёмна-каштанавага колеру. Зарэцкі. Струменьчык вады.. пераліваецца цудоўнай вясёлкай. Даніленка. // Цікавы, захапляючы. Цудоўная казка зноў захапіла ўяўленне хлопчыка. Шыловіч.
4. Прыемны; дзіўны. Цудоўны водар. □ Цудоўны пах расцвітаючых ліп ліўся з парку. Чарнышэвіч. // Мілагучны (пра голас, гукі). Цудоўны голас. Цудоўныя спевы. □ Я сяджу на высокім узгорку і слухаю гэтую цудоўную сімфонію вясны. Ігнаценка.
5. Небывалы, нябачаны. Бульба парасла цудоўная: ядраная, буйная — адна ў адну. «Беларусь».
6. Жыватворны, цудадзейны. Хто спеў хоча скласці такі, Каб песня душу акрыляла, — Напіся з цудоўнай ракі: Рака гэта Янка Купала. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыпазні́цца, ‑пазнюся, ‑познішся, ‑позніцца; зак.
Трохі спазніцца, затрымацца. Васіль паехаў на станцыю, як і загадаў яму старшыня, але прыпазніўся. Савіцкі. [Партызаны] прыпазніліся, выйшлі на дарогу ўжо на світанні. Быкаў. І хоць сёлетняя вясна прыпазнілася, яна таксама была цудоўная, можа нават самая найлепшая ад усіх ранейшых. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ле́пка, ‑і, ДМ ‑пцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. ляпіць (у 1 знач.). // Пра характар, якасць апрацоўкі, выяўлення аб’ёмнасці (скульптуры, карціны, малюнка). Цудоўная лепка.
2. Тое, што вылеплена. Нарада адкрылася ў прыгожай утульнай зале з двух’яруснымі балконамі, з адмысловай лепкай на сценах. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заба́ва, ‑ы; Р мн. ‑баў; ж.
1. Гульня, пацеха. Гіо аднойчы выкаціў на двор.. колца і.. пачаў ганяць яго кіёчкам па двары. Іліко панура пазіраў на забаву паніча. Самуйлёнак. Не адрозніць, дзетвара, вас Ад тых кветак на паляне, Дзе вы будзеце ў забавах Разам лётаць з матылямі. Васілёк.
2. Тое, што забаўляе, пацяшае, весяліць. Гадзіннік служыў цікавай забавай для дзяцей Крушынскага. Бядуля. [Малыя] ідуць на месца, дзе іх чакаюць забавы — гушкалкі, .. цудоўная дашчакая горка, абабітая бляхай. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)