цу́гам

прыслоўе

станоўч. выш. найвыш.
цу́гам - -

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

цу́гам, прысл.

1. Гужам, адзін за адным.

Коні ішлі ц.

2. Запрэжкай у дзве або тры пары коней, якія ідуць адна за адной.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цу́гам нареч. цу́гом; гусько́м

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цу́гам, прысл.

1. Гужам, наўсцяж, адзін за адным. Група прабіралася цугам па глухой.. сцяжынцы. Лынькоў.

2. Запрэжкай у дзве або тры пары коней, якія ідуць адна за адной. [Цапок:] — Гэту машыну.. купілі мы ў далёкім трыццаць першым годзе.. Везлі яе на дваццаці чатырох конях. Цугам. Ракітны.

3. Разм. Следам; адзін за адным. Аднакурснікі хадзілі і ездзілі са мною ўсюды цугам. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фарэ́йтар, -а, мн. -ы, -аў, м.

Фурман, які сядзіць на першым кані пры запрэжцы цугам.

|| прым. фарэ́йтарскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цу́г

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. цу́г
Р. цу́га
Д. цу́гу
В. цу́г
Т. цу́гам
М. цу́гу

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

цу́гом нареч. цу́гам, наўсця́ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

фарэ́йтар, ‑а, м.

Кучар, які сядзіць на першым кані пры запрэжцы цугам.

[Ням. Vorreiter.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гусько́м нареч. адзі́н за адны́м; гу́жам; (об упряжке) наўсця́ж, цу́гам.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Наўсцяж ’на працягу, на ўсёй працягласці’ (Нас.), ’цугам; кругам, суцэльнай паласой, сцяной, кальцом’ (Гарэц.), ’адзін за адным, гужам, цугам (пра коней)’ (Мал.), ’адзін за адным, выцягнуўшыся (пра бег коней)’ (Янк. 2), ’насцеж’ (Сл. ПЗБ), укр. навстяж, навстіж ’тс’. Гл. усцяж ’удоўж, на працягу’; значэнне ’насцеж’ узнікла ў выніку збліжэння блізкіх па гучанню слоў (Шуба, Прыслоўе, 116), параўн. наўсцеж ’насцеж’ (Ян., ТС), гл. насцеж.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)