халу́па, -ы, мн. -ы, -лу́п, ж.
Невялікая бедная хата.
Жыць у халупе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
халу́па
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
халу́па |
халу́пы |
| Р. |
халу́пы |
халу́п |
| Д. |
халу́пе |
халу́пам |
| В. |
халу́пу |
халу́пы |
| Т. |
халу́пай
халу́паю |
халу́памі |
| М. |
халу́пе |
халу́пах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
халу́па ж. халу́па, лачу́га, хиба́ра
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
халу́па разг. халу́па, -пы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
халу́па, ‑ы, ж.
Невялікая, несамавітая, бедная хата. Праз некаторы час замест старой Барысевічавай халупы.. [Тодар] паставіў новую хату, перасыпаў хлявы, гумно і пабудаваў свіран. Чарнышэвіч. [Стары:] — У людзей хаты як хаты, а ў яго [Атрохі] халупа: адну сцяну туды павяло, другую — туды. Ракітны.
[Польск. chałupa.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лачу́га хаці́на, -ны ж., халу́па, -пы ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
хиба́ра разг. халу́па, -пы ж., хаці́на, -ны ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Скалагу́дзіць ‘збудаваць’ (Жд. 2). Няясна. Магчыма, дзеяслоў на базе халуга ‘халупа’, халабу́да ‘прымітыўнае збудаванне; цыганская буда на возе’, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
халу́піна, ‑ы, ж.
Тое, што і халупа. Збудаваная за панам халупіна.. засталася цяпер Агею ва ўласнасць. Крапіва. — Чакай, чакай, а дзе ты спыніўся з сям’ёй? — спахапіўся Жыжанок. — Ды там у адной халупіне. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
развалю́ха, ‑і, ДМ ‑люсе, ж.
Разм. Пра старую, напаўразбураную будыніну, хаціну. На ўскрайку лесу стаялі халупа-развалюха і маленькі хляўчук з плоскім дахам. Асіпенка. На прасторнай паляне, якая калісьці, відаць, была полем і дзе яшчэ захаваліся рэшткі чалавечага жылля — хлявок-развалюха ды студня, — іх сустрэла ўся група на чале з лейтэнантам Галькевічам. Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)