уху́тацца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
уху́таюся |
уху́таемся |
| 2-я ас. |
уху́таешся |
уху́таецеся |
| 3-я ас. |
уху́таецца |
уху́таюцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
уху́таўся |
уху́таліся |
| ж. |
уху́талася |
| н. |
уху́талася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
уху́тайся |
уху́тайцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
уху́таўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
уху́тацца сов. уку́таться, заку́таться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уху́тацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Адзецца ў што‑н. цёплае, абгарнуцца, захутацца з усіх бакоў. Дзяўчынка ўхуталася ў старую світку, бо на дварэ трашчаў мароз. Сабаленка. / у перан. ужыв. Лісты на ніжніх галінах шчыльна ўхуталіся асенняй цемрай. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уху́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.
Захутаць, абгарнуць з усіх бакоў.
У. дзіця ў коўдру.
|| незак. уху́тваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. уху́тацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак. уху́твацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. уху́тванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уху́твацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да ухутацца.
2. Зал. да ухутваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уку́таться уху́тацца, мног. паўху́твацца; захіну́цца, мног. пазахіна́цца; укруці́цца, мног. паўкру́чвацца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ушу́шкацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Цёпла адзецца, ухутацца. У вестыбюлі, ушушкаўшыся ў доўгі для верасня кажух, дрэмле на крэсле.. вартаўніца цётка Ульяна. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
увіну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Разм.
1. Укруціцца ў што‑н.; ухутацца. Увінуцца ў коўдру.
2. Управіцца, паспець. Другі раз ужо не ўвінуўся стары, Каб стрэліць у панскую зграю. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укры́цца, укрыюся, укрыешся, укрыецца; зак.
1. Накрыцца, закрыцца поўнасцю, з усіх бакоў, ухутацца. Алаіза паслала ложак. Лягла, укрылася з галавою. Арабей. [Мялешка:] — І вазьмі вось мой плашч, укрыйся. Васілевіч.
2. Накрыцца, запоўніцца, усеяцца чым‑н. па паверхні. У пакоях, дзе раней панаваў строгі парадак, чысціня, усё нібы пастарэла, укрылася пылам. Карпаў. Укрылася лёдам возера — не правіць было рыбакам пелькі. Мыслівец. Пастаяўшы нейкі час каля куста вярбы, што ўкрыўся жоўтымі коцікамі, павярнуў дадому. Ігнаценка. // Ахутацца, ахінуцца чым‑н. Апілкі сонца церушыла. Як цыркуляркаю-пілой, І далеч доўга не спяшыла Укрыцца шызаю імглой. Гаўрусёў. // Стаць пакрытым чым‑н., што выступіла на паверхні чаго‑н. У Сузона ў момант твар укрыўся кроплямі поту, шчокі пачалі падрыгваць. Галавач.
3. Схаваўшыся дзе‑н., засцерагчы сябе ад каго‑, чаго‑н. Вялічка і хто быў з ім убачылі, што выйсці з дома і дзе-небудзь укрыцца ад бомб няма як: усё навокал кіпела і рвалася. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)