утрапё́ны, -ая, -ае.

1. Раз’юшаны, ашалелы.

Чаго равеш, як у.!

2. Нястрыманы ў праяўленні якіх-н. пачуццяў, які выражае ўтрапенне.

У. позірк.

|| наз. утрапё́насць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

утрапё́ны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. утрапё́ны утрапё́ная утрапё́нае утрапё́ныя
Р. утрапё́нага утрапё́най
утрапё́нае		 утрапё́нага утрапё́ных
Д. утрапё́наму утрапё́най утрапё́наму утрапё́ным
В. утрапё́ны (неадуш.)
утрапё́нага (адуш.)		 утрапё́ную утрапё́нае утрапё́ныя (неадуш.)
утрапё́ных (адуш.)
Т. утрапё́ным утрапё́най
утрапё́наю		 утрапё́ным утрапё́нымі
М. утрапё́ным утрапё́най утрапё́ным утрапё́ных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

утрапёны одержи́мый, безу́мный; неи́стовый, сумасше́дший;

бе́гае, як у. — бе́гает, как одержи́мый (сумасше́дший)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

утрапёны, ‑ая, ‑ае.

Нястрымны ў праяўленні якіх‑н. пачуццяў. Успомнілася акушэрка, што ўляцела тады ноччу ў хату, як утрапёная. Як яна ўвіхалася ля Анэты, старалася, бегала. Пташнікаў. // Які выражае ўтрапенне. — Кругом агонь! — адказалі.. [Максіму Астаповічу] сотні ўтрапёных галасоў. Чорны. Усе глядзелі на.. [Галезнікаў] утрапёнымі позіркамі. Сабаленка. // Раз’юшаны; ашалелы. Кідалася [Марфа], як утрапёная, лаялася на чым свет стаіць. Сіняўскі. Аксіння, як утрапёная, дабегшы да рэчкі, кінулася за дачкою. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мяту́щийся прил. утрапёны; мяце́жны; неспако́йны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

встрёпанный разг. ускудла́чаны, узлахма́чаны;

◊

как встрёпанный як утрапёны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шально́й разг. шалёны, ашале́лы, утрапёны;

◊

шальна́я пу́ля шалёная ку́ля;

шальны́е де́ньги шалёныя (дурны́я) гро́шы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

одержи́мый

1. сущ. (больной) апанта́ны, -нага м.; утрапёны, -нага м.; манья́к, -ка м.;

2. прил. апанава́ны;

одержи́мый мы́слью апанава́ны ду́мкаю.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

безу́мец

1. (сумасшедший) уст. вар’я́т, -та м.;

2. (безрассудный человек) вар’я́т, -та м., шалёны, -нага м., безразва́жны, -нага м., утрапёны, -нага м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чу́мны ​1, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да чумы (у 1 знач.). Чумная эпідэмія. □ Праклятыя каты! Яны ўсміхаюцца, Здымаючы з чумных бацыл барышы. Панчанка. // Заражаны чумой (у 1 знач.). [Сасноўскі:] Толькі будзьце асцярожны з гэтым гарылападобным зверам. Чумны звер, калі ён нават у клетцы, страшны. Гурскі.

2. Разм. Шалёны, ашалелы, утрапёны. [Херувім:] «Браты анёлы, што гэта з ім?! Ды ён жа нейкі чумны!» Вярцінскі.

чу́мны ​2, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да чума, уласцівы чуму. Чумныя жэрдкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)