усту́п

‘выемка’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. усту́п усту́пы
Р. усту́па усту́паў
Д. усту́пу усту́пам
В. усту́п усту́пы
Т. усту́пам усту́памі
М. усту́пе усту́пах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

усту́п

‘уводзіны; прадмова’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. усту́п усту́пы
Р. усту́пу усту́паў
Д. усту́пу усту́пам
В. усту́п усту́пы
Т. усту́пам усту́памі
М. усту́пе усту́пах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

усту́п¹, -а, мн. -ы, -аў, м.

Частка чаго-н., якая ўтварае ступень, выемку.

У. катлавана.

Уступы гор.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

усту́п², -у, м.

Пачатковая частка чаго-н., уводзіны да чаго-н.

У. да манаграфіі.

Аркестравы ў. да оперы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

усту́п усту́п, -па м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

усту́п I м. (ступень или выемка) усту́п

усту́п II, -пу м. вступле́ние ср.; (вводная глава — ещё) введе́ние ср.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

усту́п 1, ‑а, м.

Частка чаго‑н., якая адступае ад асноўная лініі, утвараючы ступень, выемку. Уступ катлавана. Уступы гор. □ Ля невялікага віру, які пераходзіць у доўгую затоку, [мы] спыніліся, аглядаючы кожны ўступ ля берага. Ігнаценка. Па другі бок.. [вуліцы], там, дзе канчаецца асфальт, не крута, а ўступамі, штораз усё ніжэйшымі, пачынаецца спуск да Дняпра. Палтаран.

усту́п 2, ‑у, м.

Пачатковая частка кнігі, артыкула, музычнага твора і пад., уводзіны да чаго‑н. Уступ да паэмы Якуба Коласа «Новая зямля». □ Уступ [Трэцяй сімфоніі Р. Пукста] пачынаецца магутнай, моцнай па гучанню кароткай завершанай тэмай. Дубкова. І Міхась па .. голасу [маці] здагадаўся: гэта толькі ўступ, а галоўнае — наперадзе. Сіўцоў. // Прадмова, уступнае слова. Ян Дрда, папрасіўшы ўвагі, у кароценькія ўступе сардэчна, па-сяброўску вітае нас — беларускіх таварышаў. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бе́рма, ‑ы, ж.

Спец. Уступ на адхоне высокай плаціны, канала, чыгуначнага насыпу, які робіцца для таго, каб надаць адхону большую ўстойлівасць.

[Ад ням. Berme.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ба́нджа, нескл., н.

Струнны шчыпковы музычны інструмент амерыканскіх нетраў. Акампанемент у складзе банджа, кастаньетаў і некалькіх гітар прайграў уступ усім вядомай песні. Скрыпка.

[Англ. banjo.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прадмо́ва, ‑ы, ж.

1. Уступ з папярэднімі заўвагамі аўтара (рэдактара, выдавецтва) да твора, кнігі. У якасці прадмовы да кнігі «На этапах» быў змешчан усхваляваны артыкул Р. Р. Шырмы «Матывы творчасці Максіма Танка». Бугаёў. Моцна запала ў душу прадмова да зборніка [Ф. Багушэвіча] «Дудка беларуская». Мядзёлка.

2. Папярэднія выказванні, уступ перад чым‑н. больш важным. Усё тое, што я расказаў, гэта нібы прадмова да адказу. Скрыпка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)