устанаві́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -но́віцца; зак.
Умацавацца, наладзіцца.
У горадзе ўстанавіўся парадак.
Устанавілася пагода.
|| незак. устана́ўлівацца, -аецца і устанаўля́цца, -я́ецца.
|| наз. устанаўле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
устанаві́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
устано́віцца |
устано́вяцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
устанаві́ўся |
устанаві́ліся |
| ж. |
устанаві́лася |
| н. |
устанаві́лася |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
устанаві́цца сов., в разн. знач. установи́ться;
у го́радзе ўстанаві́ўся пара́дак — в го́роде установи́лся поря́док;
~ві́лася цёплае надво́р’е — установи́лась тёплая пого́да;
між і́мі ўстанаві́лася маўклі́вая зго́да — ме́жду ни́ми установи́лось молчали́вое согла́сие;
~ві́лася цішыня́ — установи́лась тишина́;
го́лас спява́чкі яшчэ́ не ўстанаві́ўся — го́лос певи́цы ещё не установи́лся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
устанаві́цца, ‑новіцца; зак.
1. Разм. Стаць, размясціцца дзе‑н., якім‑н. чынам. Паліцыянты ўстанавіліся шпалерамі ўздоўж нораў. Пестрак. Вось і ўстанавілася своеасаблівая чарга, наперадзе якой знаходзіцца старэйшае птушаня, а ў канцы — самае маленькае. Самусенка.
2. Стаць устойлівым, пастаянным; умацавацца. Калі ўстанавілася Савецкая ўлада, Андрэй Бабейка быў ужо рослы, ладны хлопец, паўнапраўны гаспадар бацькавай сядзібы. Хадкевіч. // Перастаць змяняцца, зрабіцца ўстойлівым. Пагода, нарэшце, установіцца і ў бліжэйшыя дні будзе скончаны сенакос. Чарнышэвіч. На поўдні Украіны ўстанавілася цёплае надвор’е. «Звязда».
3. Скласціся, наладзіцца, усталявацца. [Юскавец:] — Скажу толькі, што ваша трактоўка Лабановіча разыходзіцца з той, якая ўстанавілася ў нас цяпер і лічыцца бясспрэчнай. Дамашэвіч. У групе бадай што з першага дня ўстанавіліся свае таварыскія сувязі, выявіліся сімпатыі. Карпаў. Між бабкай і Слаўкам скончыліся сваркі. Устанавілася такая любоў і дружба, што толькі можна было пазайздросціць. Няхай. // Наступіць. За сталом устанавілася мёртвая цішыня. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
водрузи́ться устанаві́цца, узня́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
угрунтава́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ту́ецца; зак.
Устанавіцца, усталявацца.
Адносна рэферэндуму ўгрунтавалася пэўная думка.
|| незак. угрунто́ўвацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́працавацца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -цуецца; зак.
Устанавіцца, утварыцца ў выніку вопыту, працы.
Выпрацавалася вынослівасць.
|| незак. выпрацо́ўвацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прадвы́значыцца, ‑чыцца; зак.
Вызначыцца наперад, устанавіцца, атрымаць адпаведны напрамак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
угрунтава́цца, ‑туецца; зак.
Устанавіцца, усталявацца. Адносна гэтага ўгрунтавалася пэўная думка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
устана́ўлівацца, ‑аецца; незак.
1. Незак. да устанавіцца.
2. Зал. да устанаўліваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)