уро́кі, -аў, адз. уро́к, -у, м. (разм.).
Паводле народных уяўленняў: няшчасце, хвароба, пашкоджанне, выкліканыя благім вокам ці дрэнным словам.
Баяцца ўрокаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уро́кі, ‑аў; адз. урок, ‑у, м.
Разм. Паводле забабонных уяўленняў — няшчасце, хвароба, пашкоджанне, выкліканыя благім вокам ці дрэнным словам. [Удава Сымоніха] баіцца ўрокаў, хаця на яе ніхто надта не ўглядаецца. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уро́к
‘вучэбны час, вучэбнае заданне; вопыт’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
уро́к |
уро́кі |
| Р. |
уро́ка |
уро́каў |
| Д. |
уро́ку |
уро́кам |
| В. |
уро́к |
уро́кі |
| Т. |
уро́кам |
уро́камі |
| М. |
уро́ку |
уро́ках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
уро́к
‘хвароба, няшчасце, выкліканыя благім вокам’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
уро́к |
уро́кі |
| Р. |
уро́ку |
уро́каў |
| Д. |
уро́ку |
уро́кам |
| В. |
уро́к |
уро́кі |
| Т. |
уро́кам |
уро́камі |
| М. |
уро́ку |
уро́ках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
уро́к, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Вучэбная работа, зададзеная вучню.
Вывучыць у.
Не зрабіў урокаў.
Складаны ў.
На заўтра ў мяне многа ўрокаў.
2. Вучэбная гадзіна, прысвечаная асобнаму прадмету.
У. роднай мовы.
Званок на ў., з урока.
Зарабляць урокамі (даючы прыватныя ўрокі).
3. Работа, якая павінна быць выканана да пэўнага тэрміну (уст.).
Выканаць дзённы ў.
4. перан. Нешта павучальнае, з чаго можна зрабіць вывад на будучае.
Урокі гісторыі.
Атрымаць добры ў.
Гэта табе будзе ў. надалей.
◊
Браць урокі чаго ў каго — вучыцца ў каго-н. прыватным чынам, не ў школе.
Браць урокі музыкі.
Даваць урокі — выкладаць асобным вучням, не ў школе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ры́тміка, -і, ДМ -міцы, ж.
1. Сістэма і характар рытму.
Р. верша.
2. Вучэнне аб рытме (у вершах, музыцы).
3. Рытмічныя рухі з музычным суправаджэннем.
Урокі рытмікі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заня́так, -тку, мн. -ткі, -ткаў, м.
1. Тое, чым хто-н. заняты; справа, праца.
Род заняткаў.
2. мн. Вучэбныя гадзіны (урокі, лекцыі), а таксама наогул час вучэння.
У школе пачаліся заняткі.
Семінарскія заняткі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
правучы́ць, -учу́, -ўчыш, -ўчыць; -ўчаны; зак.
1. каго (што). Пакараць для постраху.
П. дурасліўца.
2. што. Правесці які-н. час, вучачы што-н.
П. урокі ўвесь вечар.
|| незак. праву́чваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сглаз м., разг. суро́кі, -каў ед. нет, уро́кі, -каў ед. нет;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уро́к, ‑а, м.
1. Вучэбны час (звычайна 45 мін.), прысвечаны асобнаму прадмету. Урок літаратуры. Урок алгебры. □ Скончыўся ўрок, і настаўнікі адзін за другім заходзілі ў настаўніцкую. Даніленка. Пасля ўрокаў, чакаючы яго, .. [Кавалёва] паспявала прагледзець сшыткі вучняў. Прыходзіў Апанас, і яны ішлі гуляць. Дуброўскі. // звычайна мн. (уро́кі, ‑аў). Прыватныя навучальныя заняткі; работа рэпетытара. Браць урокі. Даваць урокі. □ Зыгмунт яшчэ з апошніх класаў гімназіі пачаў збіраць грошы, зарабляючы прыватнымі ўрокамі. Якімовіч.
2. Вучэбная работа, заданне, якое дае настаўнік вучню для падрыхтоўкі да наступных заняткаў. Вывучыць урокі. □ Вова якраз рыхтаваў ўрокі, бацька чытаў газету, а маці займалася чымсьці на кухні, калі прыйшлі Патапавы. Хомчанка. Неяк зімою, прыйшоўшы са школы, Данік адразу ўзяўся за ўрокі. Брыль.
3. Уст. Работа, якая павінна быць выканана да пэўнага тэрміну. Там шэсцьсот астатніх рэвізскіх душ жылі на зямлі, багацей за якую была толькі зямля Загорскага-Вежы, і спаўна адраблялі ўрокі. Караткевіч.
4. перан. Вопыт, веды, набытыя ў працэсе працы, у барацьбе, жыцці. [Стэфа:] — Не, дарагая Ніна, я не змірылася. Я толькі атрымала ўрок. Савіцкі. // Вынік, вывад, карысныя на будучае. Урокі вайны. Урокі гісторыі.
•••
Адкрыты ўрок — школьны ўрок, на які запрашаюцца другія настаўнікі для абмену вопытам работы.
Прадметны ўрок — урок, які суправаджаецца дэманстрацыяй прадметаў, аб якіх ідзе гутарка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)