уну́траны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. уну́траны уну́траная уну́транае уну́траныя
Р. уну́транага уну́транай
уну́транае		 уну́транага уну́траных
Д. уну́транаму уну́транай уну́транаму уну́траным
В. уну́траны (неадуш.)
уну́транага (адуш.)		 уну́траную уну́транае уну́траныя (неадуш.)
уну́траных (адуш.)
Т. уну́траным уну́транай
уну́транаю		 уну́траным уну́транымі
М. уну́траным уну́транай уну́траным уну́траных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вантро́бы

‘унутраныя органы’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. вантро́бы
Р. вантро́баў
Д. вантро́бам
В. вантро́бы
Т. вантро́бамі
М. вантро́бах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вантро́бы, -аў.

Унутраныя органы грудной клеткі і жывата.

◊

Пераесці (ад’есці) вантробы (разм., асудж.) — моцна надакучыць, стаць невыносным для каго-н.

|| прым. вантро́бны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́шукаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.

Старанна шукаючы, знайсці, выявіць, адшукаць.

В. унутраныя рэзервы.

В. прычыну для адлучкі.

|| незак. вышу́кваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уну́траны, -ая, -ае.

1. Які знаходзіцца ўнутры.

Унутраныя дзверы.

Унутраныя хваробы (органаў грудной і брушной поласці).

2. перан. Які складае змест, раскрывае саму глыбіню, сутнасць, душу каго-, чаго-н.

Унутранае чуццё.

Унутраная сувязь з’яў.

У. свет мастака.

У. голас (перан.: пра думкі).

3. Які мае адносіны да жыцця ўнутры якой-н. арганізацыі, дзяржавы.

Унутраная палітыка.

Унутраная пазыка.

Правілы ўнутранага распарадку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́шукаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Старанна шукаючы, знайсці, выявіць. Вышукаць унутраныя рэзервы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абфутрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.

1. Абшыць футравінай што‑н. для ацяплення. Абфутраваць дзверы.

2. Спец. Абкласці футроўкай унутраныя сценкі металургічнай печы, топкі і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уну́траны, ‑ая, ‑ае.

1. Які знаходзіцца, размякчаецца ўнутры чаго‑н.; проціл. знешні (у 1 знач.). Унутраныя дзверы. Унутраны замок. □ Рашчэня адчыніў шырокае акно свайго кабінета адразу ж, як толькі вынеслі ўнутраную раму. Шамякін. // Які дзейнічае знутры. Трэцяя печ уздрыгвала ад моцных унутраных штуршкоў. Данілевіч. // Звернуты ў сярэдзіну чаго‑н. Унутраная разьба.

2. Які мае адносіны да псіхічнай дзейнасці чалавека, адбываецца ў яго псіхіцы. Некалькі кароткіх хвілін дырэктар перажываў пакутлівую ўнутраную барацьбу. Краўчанка. Гаварыў Слаўка спакойна, роўна, але ў голасе яго адчувалася вялікая ўнутраная сіла. Новікаў.

3. Які ляжыць у аснове чаго‑н., з’яўляецца сутнасцю чаго‑н. Унутраныя супярэчнасці. Унутраная сувязь з’яў. □ [Песня] раскрыла перад гм [Грыневічам] сваю душу, усе зманлівыя таямніцы свайго ўнутранага хараства. Ліс.

4. Які мае адносіны да жыцця, дзейнасці ўнутры дзяржавы, установы, арганізацыі; проціл. знешні (у 3 знач.). Унутраная палітыка. Унутранае становішча краіны. □ У кароткай гутарцы .. [Пракоп] даведаўся аб размеркаванні работы паміж калгаснікамі і аб унутраныя распарадку ў калгасе. Колас.

•••

Рухавік унутранага згарання гл. рухавік.

Унутраная флексія гл. флексія.

Унутраныя хваробы гл. хвароба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

супярэ́чнасць ж., в разн. знач. противоре́чие ср.;

уну́траныя ~ці — вну́тренние противоре́чия;

упа́сці ў с. — впасть в противоре́чие

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

о́рган, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Частка арганізма, якая мае пэўную будову і спецыяльнае прызначэнне.

О. зроку.

Унутраныя органы.

2. перан., чаго. Сродак, зброя.

Друк — актыўны о. прапаганды.

3. Дзяржаўная ці грамадская ўстанова, арганізацыя.

Мясцовыя органы.

О. аховы здароўя.

4. Друкаванае выданне, што належыць якой-н. установе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)