укі́нуць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
укі́ну |
укі́нем |
| 2-я ас. |
укі́неш |
укі́неце |
| 3-я ас. |
укі́не |
укі́нуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
укі́нуў |
укі́нулі |
| ж. |
укі́нула |
| н. |
укі́нула |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
укі́нь |
укі́ньце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
укі́нуўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
укі́нуць, -ну, -неш, -не; укі́нь; -нуты; зак.
1. каго-што ў што. Кінуць, апусціць унутр.
У. камень у ваду.
2. чаго ў што або каму. Налажыць, дабавіць чаго-н. у што-н.; даць корму.
У. два драбкі цукру ў чай.
У. сена коням (разм.).
|| незак. укіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і укі́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. укіда́нне, -я, н. і укі́дванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
укі́нуць сов.
1. бро́сить, вбро́сить, вки́нуть;
у. ка́мень у я́му — бро́сить (вбро́сить, вки́нуть) ка́мень в я́му;
2. (в пищу) положи́ть;
у. у чай кава́лачак цу́кру — положи́ть в чай кусо́чек са́хару
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
укі́нуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., каго-што.
1. Кінуць, апусціць унутр, у сярэдзіну чаго‑н. Укінуць камень у ваду. Укінуць ліст у паштовую скрынку. □ [Іван] дастаў чамадан, сабраў свае рэчы, укінуў у мяшок інструмент, пацалаваў дачку. Гаўрылкін. // перан. Разм. Пасеяць. Картоплю садзіць пара, проса якую жменю ды грэчкі хоць трохі ўкінуць, — прыспешвалі [ўдовы і дзяды] старшыню камбеда. Грахоўскі. // перан. Разм. Уставіць, дадаць што‑н. у чыю‑н. гутарку, размову. Я паспрабаваў укінуць слова, каб крыху суцішыць струмень разгневанага красамоўства егеравай жонкі і накіраваць яго ў другі бок. В. Вольскі. Грэчка ўкінуў сваё глыбакадумнае разважанне: — Цвік малатка не баіцца. Няхай.
2. Налажыць, дабавіць чаго‑н. у што‑н. Укінуць два драбкі цукру ў чай. // Разм. Даць корму. [Маці:] — А я .. [коням] патрошку ўкінула, каб не стаялі над пустым жолабам. Чарнышэвіч.
3. Разм. Зняволіць. Укінулі ў канцлагер нас дзве групы, Куды ні глянь — кругом калючы дрот. Смагаровіч.
4. перан. Разм. Адлупцаваць. [Бухман:] — А цяпер прызнаешся? Ану, Тулуп! Укінь яму [палоннаму] яшчэ. — Зноў удары, зноў стогн. С. Александровіч.
5. Спец. Зацягнуць нітку асновы ў ніты. Укінуць ніткі ў ніты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паўкіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і паўкі́дваць, -аю, -аеш, -ае; зак., каго-што.
Укінуць усіх, многіх або ўсё, многае.
П. рыдлёўкі ў пуню.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
укі́нуты, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад укінуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вбро́сить сов. укі́нуць, мног. паўкіда́ць, паўкі́дваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вки́нуть сов. укі́нуць, мног. паўкіда́ць, паўкі́дваць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вкида́ть сов., прост. укі́нуць, мног. паўкіда́ць, паўкі́дваць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)