укры́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
укры́юся |
укры́емся |
| 2-я ас. |
укры́ешся |
укры́ецеся |
| 3-я ас. |
укры́ецца |
укры́юцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
укры́ўся |
укры́ліся |
| ж. |
укры́лася |
| н. |
укры́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
укры́йся |
укры́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
укры́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
укры́цца сов.
1. укры́ться, накры́ться;
у. ко́ўдрай — укры́ться (накры́ться) одея́лом;
2. (сплошь) покры́ться;
лясы́ ўкры́ліся зеляні́най — леса́ покры́лись зе́ленью;
3. (спрятавшись, защитить себя от кого-, чего-л.) укры́ться;
у. ад дажджу́ — укры́ться от дождя́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
укры́цца, укрыюся, укрыешся, укрыецца; зак.
1. Накрыцца, закрыцца поўнасцю, з усіх бакоў, ухутацца. Алаіза паслала ложак. Лягла, укрылася з галавою. Арабей. [Мялешка:] — І вазьмі вось мой плашч, укрыйся. Васілевіч.
2. Накрыцца, запоўніцца, усеяцца чым‑н. па паверхні. У пакоях, дзе раней панаваў строгі парадак, чысціня, усё нібы пастарэла, укрылася пылам. Карпаў. Укрылася лёдам возера — не правіць было рыбакам пелькі. Мыслівец. Пастаяўшы нейкі час каля куста вярбы, што ўкрыўся жоўтымі коцікамі, павярнуў дадому. Ігнаценка. // Ахутацца, ахінуцца чым‑н. Апілкі сонца церушыла. Як цыркуляркаю-пілой, І далеч доўга не спяшыла Укрыцца шызаю імглой. Гаўрусёў. // Стаць пакрытым чым‑н., што выступіла на паверхні чаго‑н. У Сузона ў момант твар укрыўся кроплямі поту, шчокі пачалі падрыгваць. Галавач.
3. Схаваўшыся дзе‑н., засцерагчы сябе ад каго‑, чаго‑н. Вялічка і хто быў з ім убачылі, што выйсці з дома і дзе-небудзь укрыцца ад бомб няма як: усё навокал кіпела і рвалася. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укры́ць, -ы́ю, -ы́еш, -ы́е; -ы́ты; зак., каго-што.
1. Закрыць з усіх бакоў.
У. машыну брызентам.
2. Запоўніць, засеяць чым-н. па паверхні, распаўсюдзіцца па ёй.
Цвіль укрыла сцены.
Чырвань укрыла шчокі.
3. Схаваць, засцерагчы ад каго-, чаго-н.
Ноч укрыла партызан ад ворага.
У. злачынца.
У. маёмасць ад аблажэння падаткам (перан.: утаіць).
|| незак. укрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| звар. укры́цца, -ы́юся, -ы́ешся, -ы́ецца; незак. укрыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. укрыццё, -я́, н. (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паўкрыва́цца, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -а́ецца; -а́емся, -а́ецеся, -а́юцца; зак.
Укрыцца — пра ўсіх, многіх ці пра ўсё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
укры́ться
1. укры́цца, накры́цца, мног. панакрыва́цца;
2. схава́цца, мног. пахава́цца, прыкры́цца, мног. папрыкрыва́цца; укры́цца; см. укрыва́ться 1, 2.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
усла́цца, усцелецца; зак.
Пакрыцца чым‑н. па ўсёй паверхні; укрыцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укрыва́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да укрыцца.
2. Зал. да укрываць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўкрыва́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Укрыцца — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазаху́твацца, ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Захутацца, укрыцца чым‑н. — пра ўсіх, многіх. Пазахутвацца ў кажухі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)