украі́нскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. украі́нскі украі́нская украі́нскае украі́нскія
Р. украі́нскага украі́нскай
украі́нскае		 украі́нскага украі́нскіх
Д. украі́нскаму украі́нскай украі́нскаму украі́нскім
В. украі́нскі (неадуш.)
украі́нскага (адуш.)		 украі́нскую украі́нскае украі́нскія (неадуш.)
украі́нскіх (адуш.)
Т. украі́нскім украі́нскай
украі́нскаю		 украі́нскім украі́нскімі
М. украі́нскім украі́нскай украі́нскім украі́нскіх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ду́ма¹, -ы, мн. -ы, дум, ж.

1. Роздум, разважанне.

Думу думаць.

2. Жанр украінскай гістарычнай народнай песні.

Казацкія думы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

украіні́зм, ‑а, м.

Слова, зварот, запазычаныя з украінскай мовы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прамо́ва², -ы, ж.

Незасведчаная пісьмовымі помнікамі, рэканструяваная параўнальна-гістарычным метадам старажытная мова-аснова, з якой пазней узніклі мовы, што адносяцца да дадзенай сям’і (напр., праславянская мова ў адносінах да беларускай, рускай, украінскай, польскай, балгарскай і інш.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

украі́нцы, ‑аў; адз. украінец, ‑нца, м.; украінка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. украінкі, ‑нак; ж.

Усходнеславянскі народ, які складае асноўнае насельніцтва Украінскай ССР.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гагау́зы, ‑аў; адз. гагауз, ‑а, м.; гагаузка, ‑і, ДМ ‑зцы; мн. гагаузкі, ‑зак; ж.

Народ, па культуры блізкі да балгар, які жыве ў Малдаўскай і Украінскай ССР, а таксама ў Балгарыі і Румыніі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падве́ргнуцца, ‑гнуся, ‑гнешся, ‑гнецца; пр. падвергся і падвергнуўся, ‑глася; зак.

Адчуць на сабе якое‑н. уздзеянне. Падвергнуцца абпраменьванню. Падвергнуцца нападу. □ Польская мова, у сваю чаргу, падверглася пэўнаму ўплыву беларускай, а таксама украінскай моў. Шакун. // Трапіць у якое‑н. становішча. Падвергнуцца цяжкім выпрабаванням.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гайдама́к, ‑а, м.

1. Удзельнік народна-вызваленчай барацьбы на Правабярэжнай Украіне і поўдні Беларусі супраць польска-шляхецкага прыгнёту ў 18 ст.

2. Салдат асобых конных часцей контррэвалюцыйнай Цэнтральнай украінскай рады, а таксама розных контррэвалюцыйных атрадаў Пятлюры і Скарападскага ў перыяд грамадзянскай вайны 1918–20 гг. І вось разбіты гайдамакі, Пятлюра ледзь уцёк. Броўка.

[Тур. haydamak.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Ладна́ць ’рыхтаваць, напр., драбіны, косы’ (паўд.-усх., КЭС), укр. ладнати ’тс’, ’збіраць (у дарогу) © рус. ладнаць ’рыхтаваць, ладзіць, рамантаваць’. Запазычана з украінскай мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Атру́та. Рус. дыял. отру́та, атру́та, укр. отру́та ’тс’. Рускае дыялектнае, відаць, з беларускай, украінскай. Ст.-бел. отрута (Анічэнка, Праблемы філал., 11). Утворана як аддзеяслоўны бязафіксны назоўнік ад дзеяслова атруціць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)