узнаві́ць, -наўлю́, -но́віш, -но́віць; -но́ўлены; зак., што.

1. Стварыць нанава.

У. капітал.

2. Аднавіць, адрадзіць разбуранае.

У. горад.

3. Пачаць зноў перапыненае.

У. знаёмства.

4. Аднавіць, паўтарыць у копіі: творча аднавіць.

У. што-н. у памяці.

У. партрэт.

|| незак. узнаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. узнаўле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

узнаві́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. узнаўлю́ узно́вім
2-я ас. узно́віш узно́віце
3-я ас. узно́віць узно́вяць
Прошлы час
м. узнаві́ў узнаві́лі
ж. узнаві́ла
н. узнаві́ла
Загадны лад
2-я ас. узнаві́ узнаві́це
Дзеепрыслоўе
прош. час узнаві́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

узнаві́ць сов.

1. (создать вновь) воспроизвести́;

у. капіта́л — воспроизвести́ капита́л;

2. восстанови́ть, возроди́ть, возобнови́ть;

у. го́рад — восстанови́ть (возроди́ть) го́род;

у. парк — восстанови́ть (возобнови́ть) парк;

3. (начать снова) возобнови́ть;

у. знаёмства — возобнови́ть знако́мство;

4. воссозда́ть, воспроизвести́, восстанови́ть;

у. партрэ́т — воссозда́ть (воспроизвести́) портре́т;

у. у па́мяці во́браз геро́я — восстанови́ть в па́мяти о́браз геро́я

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

узнаві́ць, ‑наўлю, ‑новіш, ‑новіць; зак., што.

1. Стварыць нанава. Узнавіць капітал.

2. Аднавіць, адрадзіць што‑н. разбуранае. Вы [камуністы] здолелі ўзняць народ — і на руінах Варшавы, пры дапамозе сяброў, узнавіць Варшаву. Лось.

3. Пачаць зноў што‑н. перапыненае. Адзін нязначны выпадак узнавіў наша даўнейшае знаёмства. «Маладосць».

4. перан. Прыпомніць, нанава ўявіць што‑н. забытае; аднавіць. Усе непрыемныя хвіліны са свайго жыцця .. [Міхась] мог узнавіць з дакладнасцю і перажываў іх нанава. Дамашэвіч. Сотнікаў ўчуў новы голас, ён здаўся яму знаёмы, ды толькі спакутаваная яго свядомасць не магла ўзнавіць у памяці, хто гэты чалавек. Быкаў.

5. Перадаць у мастацкіх вобразах рэчаіснасць, прадметы, здарэнні; творча аднавіць. Толькі той пісьменнік можа па-сапраўднаму ўзнавіць жыццё, у якога сапраўдны народны талент. Сабаленка. У паэме «У тыя дні», напісанае да 20‑годдзя Кастрычніцкай рэвалюцыі, П. Глебка праўдзіва ўзнавіў найбольш важныя падзеі 1917 года. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узнаўле́нне, -я, н.

1. гл. узнавіць.

2. У эканоміцы: пастаяннае паўтарэнне, бесперапыннае аднаўленне працэсу вытворчасці.

Расшыранае ў.

|| прым. узнаўле́нчы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

воссозда́ть сов. узнаві́ць; (восстановить) аднаві́ць; (встроить) адбудава́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

узнаўля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.

Незак. да узнавіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узно́ўлены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад узнавіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́стукаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што. Умоўнымі стукамі перадаць, узнавіць (разм.).

В. тэлеграму.

2. каго-што. Лёгкім пастукваннем пальцамі ці малаточкам па целе абследаваць стан унутраных органаў.

В. лёгкія.

Доктар выстукаў хворага.

|| незак. высту́кваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

узнаўле́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. узнаўляць — узнавіць.

2. У эканоміцы — пастаяннае паўтарэнне, бесперапыннае аднаўленне працэсу вытворчасці. Простае ўзнаўленне. Расшыранае ўзнаўленне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)