узмацні́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -мо́цніцца; зак.
Стаць мацнейшым.
Вецер узмацніўся.
Боль узмацніўся.
Атака ўзмацнілася.
|| незак. узмацня́цца, -я́ецца.
|| наз. узмацне́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
узмацні́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
узмо́цніцца |
узмо́цняцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
узмацні́ўся |
узмацні́ліся |
| ж. |
узмацні́лася |
| н. |
узмацні́лася |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
узмацні́цца сов., в разн. знач. уси́литься;
маро́з ~ні́ўся — моро́з уси́лился;
боль ~ні́ўся — боль уси́лилась
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
узмацні́цца, ‑моцніцца; зак.
1. Павялічыцца ў сіле, стаць больш інтэнсіўным (пра вецер, дождж і пад.). Я адчуў, што сапраўды вецер узмацніўся, і пад яго павевамі звініць сухое .. лісце на маладых дубках. Навуменка. На дварэ зусім праяснілася, мароз узмацніўся, і вясёлыя зоркі ўсеялі ўсё неба. Чарнышэвіч.
2. Стаць больш выразным у сваім праяўленні, больш інтэнсіўным (пра якія‑н. уласцівасці, якасці, працэсы). Па шашы каля возера яшчэ болей узмацніўся рух. Броўка. Спачатку Андрэй трываў. Але зуб не хацеў сціхаць. Закурыў — не перастае, залажыў ватку, змочаную ў адэкалоне, — боль толькі ўзмацніўся. Хадановіч. / Пра гукі, голас і пад. Потым выразней пачуліся гукі — чуфффы, чушш! — і ўзмацніліся так, што лёгка можна было распазнаць заўзятую бойку. Маўр. / Пра думкі, пачуцці і пад. Інстынктыўна недавер да Віктара яшчэ больш узмацніўся. Машара. // Стаць больш актыўным па характару працякання, ажыццяўлення; набыць большую выразнасць. Асабліва ўзмацніліся ў зборніку [А. Вярцінскага] «Тры цішыні» тыя роздумнасць і філасафічнасць, якія ў першай кнізе досыць выразна адчуваліся толькі ў лічаных творах. Бугаёў.
3. Стаць больш моцным, эфектыўным, дзейсным (пра ваенныя дзеянні). Атака ўзмацнілася. □ Агонь варожай артылерыі ўзмацніўся. Кавалёў.
4. Папаўняючыся, стаць больш баяздольным. Часці ўзмацніліся новымі байцамі. // Стаць больш магутным, уплывовым (у эканамічных, палітычных і пад. адносінах). Пасля вядомай Крэўскай уніі 1385 г. узмацніліся палітычныя, гаспадарчыя і культурныя сувязі паміж беларусамі і палякамі. Гіст. лекс. бел. мовы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
усугуби́ться павялі́чыцца; узмацні́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
патро́іцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -о́іцца; зак.
Павялічыцца, узмацніцца ўтрая.
Рады барацьбітоў патроіліся.
|| незак. патро́йвацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
удзесяцяры́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ы́цца; зак.
Павялічыцца, узмацніцца ў дзесяць разоў, у многа разоў.
Намаганні ўдзесяцярыліся.
|| незак. удзесяцяра́цца, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
узмацня́цца несов., возвр., страд. уси́ливаться; см. узмацні́цца, узмацня́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
узмацне́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. узмацняць — узмацніць і узмацняцца — узмацніцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)